Wybór
dokumentów i książek z okresu międzywojennego związanych z kartografią
polską i zagraniczną. Uwaga! Niektóre pozycje niemieckie pisane
są czcionką typu „Fraktura” (potocznie nazywaną „gotykiem”).
Aktualizacja: 07.08.2022 Nowe pozycje
oznaczono kolorem czerwonym Publikacje w j.
polskim
Pozycje wydane przez W.I.G. lub w ścisłej współpracy z WIG
K.Stefczyk Litwa. Szkic wojskowo-geograf. i
statystyczny. Publikacja z
Bellony (XXXIV, 1929 r) 33
MB, pdf. Zawiera mapę Litwy, dość ogólną).
Mapa, oprócz wersji pdf, udostępniona zostanie również oddzielnie, w
wyższej rozdzielczości).
ZNAKI TOPOGRAFICZNE Obszerny i
najpełniejszy
zestaw znaków topograficznych, dotyczących map WIG, głównie w skali
1:25 000 z lat 30. XX wieku, znajduje się w publikacji z 1931 roku
(dostępnej poniżej), pt „Wzory i objaśnienia znaków topograficznych
map…” Znaków stosowanych na mapach wcześniejszych (polskich i
zaborczych) należy szukać w źródłach z lat 20. XX wieku, dostępnych
poniżej, lub publikacjach dot. znaków map zaborczych o takim tytule
(np. „… map austriackich, niemieckich i rosyjskich). Dodatkowe
informacje znaleźć można w poradniku z 1912 r. pt „Jak czytać
austryackie mapy wojskowe”, który pobrać można poniżej.
BIBLJOTEKA SŁUŻBY GEOGRAFICZNEJ
nakładem sekcji geograficznej Towarzystwa Wiedzy Wojskowej”(i przy
współpracy WIG). Publikacje książkowe poruszające zagadnienia
geograficzno-wojskowe.
J. Słomczyński „Rzuty Kartograficzne” (ok. 1945 r.)
(doc)
(pdf) Bardzo dziękuję panu Grzegorzowi Słomczyńskiemu za udostępnienie tekstu sporządzonego we Włoszech, prawdopodobnie ok. 1945 r. L. Bobrowicz „TRIANGULATOR NA POLESIU” - odbitka z artykułu w nr. 3/1936
Wiadomości Służby Geograficznej ze
zbiorów Biblioteki Kongresu USA
J.
Michalowski, T. Sikorski Katalog punktów trygonometrycznych RP 1932
Katalog punktów trygonometrycznych RP.
Lista punktów wysokościowych w II RP, najwyższe budynki, wieże
kościołów, szczyty w okolicy, z podaną pozycją (dł / szer.
geograficzna). Uwaga, to NIE jest lista wszystkich zamieszkałych miejsc
w przedwojennej Polsce.
[PDF 33Mb, 1932 r]
X. H. Libinski T.J. JAK CZYTAĆ AUSTRYACKIE
MAPY WOJSKOWE (1912), 63 MB, pdf Dość szczegółowy poradnik
napisany specyficznym
językiem z tamtej epoki. Zawiera wyjaśnienie głównych znaków
stosowanych na mapach
austriackich i przykładowe wycinki tych map.
L. SAWICKI PRZYCZYNKI DO BIBLJOGRAFII
KARTOGRAFICZNEJ ZIEM POLSKICH (1920) 27 Mb, pdf Bardzo obszerny wynik kwerendy dokonanej w
wiedeńskim Kriegsarchiv – imponujący
spis i opis wszystkich (znalezionych tam) map i planów
dotyczących szeroko rozumianych „ziem polskich”. (Ze zbiorów biblioteki
cyfrowej Polskiej Akademii
Nauk)
B.
Olszewicz POLSKA KARTOGRAFJA WOJSKOWA (ZARYS HISTORYCZNY), 1921 r. [PDF, 113 Mb] Podstawowa
pozycja
dotycząca rozwoju polskiej kartografii wojskowej przed 1918 r. Wypada
przeczytać, już choćby po to, aby wiedzieć, na co powołują się
praktycznie wszyscy autorzy tematu, włącznie z publikacjami
współczesnymi.
PLANY PRZEGLąDOWE MIAST POLSKICH
Pdf, 116 Mb, z kolekcji pana
Ryszarda Hubisza. Zawiera 99 Planów miast i miasteczek w skali ok.
1:6000, w oparciu o (głównie), szczegółowe plany miast od XVIII do XX
wieku. Mimo braku nazw ulic, bardzo cenna publikacja historyczna
pokazująca układ przestrzenny głównie mniejszych ośrodków miejskich.
• Tłumaczenie
(części) artykułu szefa niemieckiej kartografii wojskowej w czasie II
wojny światowej, gen. Hemmericha. Tłumaczenie dot. Polskiej służby
kartograficznej (WIG). Oryginalne materiały (Mitteilungen des Chefs des Kriegs-Karten-
und Vermessungwesens) udostępnimy do końca 2018 roku. Gerlach Hemmerich: „Przygotowanie
kartograficzne państw nieprzyjacielskich do obecnej wojny”
(docx).
Inne (ciekawe) publikacje archiwalne
• Rozmówki polsko-litewskie (w ramach pogłębiania
tradycyjnie jak najlepszych i kwitnących dobrosąsiedzkich stosunków
między naszymi narodami). Warto przeglądnąć, choćby po to, aby
uśmiechnąć się nad tematyką i klimatem rozmów o niczym przed stu laty: „Jutro
będzie u mnie cała miejscowa inteligencja,
przyjdź pan, poznajomicie się.Będzie ksiądz proboszcz, ksiądz wikary
(młody), obywatel dziedzic, trzy wykształcone panny, adwokat, lekarz,
aptekarz, dwaj nauczyciele i jeszcze kilku moich przyjaciół...” ROZMÓWKI
POLSKO-LITEWSKIE
[11.6 Mb, PDF]
• Przewodnik dla emigrantów z Europy Wschodniej do USA na
przełomie XIX i XX wieku. Pisany specyficznym, archaicznym językiem.
Mieszanka wielce praktycznych informacji, od porad, jak usuwać plamy z
ubrań (i nie tylko), po przetłumaczoną treść przysięgi na wierność
Konstytucji Stanów Zjednoczonych. Wszystko podszyte dość nachalną
„wiadomością od sponsora” publikacji, wychwalającą pod niebiosa zalety
przechowywania i pomnażania oszczędności za pośrednictwem tejże właśnie
instytucji. Poradnik ogólny dla Polaków w Ameryce
• Przewodnik po Polsce Północno-Wschodniej, wersja pełna
(z mapami), ale bez rozpoznania tekstu (OCR). Plany miast z przewodnika
pobrać można również w dziale... Plany miast. O przewodniku można
przeczytać na naszym
FORUM.
Ver 1.0 [43.3 Mb]. Przewodnik
po Polsce w 4 tomach. Tom I - Polska Północno-Wschodnia
Trzy publikacje związane z Brzeżanami, w
jednej obwolucie: (całość - ok. 200 Mb, pdf). Brzeżany na widowni bojowej (1914 -
1918) Brzeżany - pamiątki i wspomnienia Brzeżany 1530 - 1930
Publikacja pochodzi ze zbiorów Biblioteki Kongresu USA). Plany Brzeżan
dostępne są (również) w mapsterze.
PLAN LWOWA ZE
SKOROWIDZEM ULIC (1921) - uwaga, brak planu!!! ze
zbiorów biblioteki Wydziału Geografii i Studiów Regionalnych
Uniwersyetu Warszawskiego
• „Zaolzie 1938” - zbiór map WIG (wycinków w skali 1:100 tys i
1:300 tys) pokazujących rejony zajęte przez Polskę, oraz kilka
dokumentów z „Wiadomości Służby Geograficznej” z r 1938 na ten temat
(Uwaga, dokumenty bez korekty, praktycznie wprost ze skanera, zatem
miejscami dość nieczytelne. Całość w pakiecie zip). Zaolzie
1938 [ok. 22 Mb]
ATLAS LOTNISK POLSKICH (1933) Dość niezwykła
publikacja, nie tylko podająca dane na temat (niektórych) lotnisk w II
RP, ale zawierająca również wycinki map w skali 1:100 tys. i 1:25 tys
okolic - większości - lotnisk. (ze zbiorów
„Zbrojowni” (biblioteki cyfrowej Centralnej Biblioteki Wojskowej)
• 3 tomy (nieukończonej) publikacji, która, wg.
Wikipedii: „… przedstawia historię toponimii współczesnych ziem Polski
Północno-Zachodniej, oraz północno-wschodnich Niemiec”. Po II wojnie
światowej z zasobów tych korzystała Komisja ds. Ustalania Nazw
Miejscowości.
Prawdopodobnie najważniejsza publikacja dotycząca tematu. Zawiera mapki
w skali 1:300 tys. Więcej o autorze i jego dokonaniach przeczytać można
w Wikipedii.
Ze zbiorów archiwum Katedry Geologii i Geografii Uniwersytetu im. Adama
Mickiewicza w Poznaniu ATLAS NAZW GEOGRAFICZNYCH SLOWIANSZCZYZNY
ZACHODNIEJ ZESZYT I (42 Mb, pdf) ATLAS NAZW GEOGRAFICZNYCH SLOWIANSZCZYZNY
ZACHODNIEJ ZESZYT IIA (76 Mb, pdf) ATLAS NAZW GEOGRAFICZNYCH SLOWIANSZCZYZNY
ZACHODNIEJ ZESZYT IIB (36 Mb, pdf) • Wydawnictwo
Rady Portu i Drog Wodnych w Gdansku (Ausschuss für den Hafen und die
Wasserwege von Danzig) w języku polskim (w dwudziestoleciu
międzywojennym wydawano wersje niemiecko- i polskojęzyczne tej
publikacji, być może nawet corocznie). Zawiera ciekawe dane
statystyczne, zdjęcia i dwa plany portu w Gdańsku, dostępne również
oddzielnie, w Mapsterze. Port Gdański [147 MB] Port Gdański[42 MB]
Publikacja propagandowa przedstawiająca korzyści z utraty przez Polskę
na rzecz ZSRR ziem wschodnich („Kresów”). F. FIEDLER W SPRAWIE GRANIC WSCHODNICH
(1946 r). [24 Mb] Współczesne publikacje w języku polskim
• Maszynopis pracy doktorskiej Bogusława Krassowskiego. Obroniona,
posłużyła, w znacznie skróconej i ocenzurowanej formie - za materiał do
książki B. Krassowskiego prezentowanej powyżej. Uwaga - skanowany
materiał
to ponad 500 stron maszynopisu A4, ponadto zawiera ręczne poprawki
autora oraz recenzenta. Pliki udostępniamy jako „obrazki” w PDF,
są one zatem bardzo duże. Dlatego, jeśli ktoś nie czuje palącej
potrzeby pobrania dużego pliku (prawie 280 Mb), sugerujemy pobranie
mniejszej wersji, „skromne” 110 Mb.
• Książka z 1931 roku opisująca działalność niemieckiego odpowiednika
WIG czyli Reichsamt für Landesaufnahme (RfL), również spis wydanych
arkuszy najbardziej popularnych map wielkoseryjnych (KdwR, KDR,
Messtischblatt, itd.). Plik PDF w wersji „surowej”, bez rysunków i
wycinków map. [13 Mb, PDF] Das
Reichsamt für Landesaufnahme und seine Kartenwerke, 1934
• Tłumaczenia publikacji polskich z dziedziny kartografii i miernictwa,
wykonywane na potrzeby niemieckich wojskowych służb kartograficznych,
przed lub w trakcie II wojny światowej, następnie wpadły w ręce
angielskim służbom kartograficznym w brytyjskiej strefie okupacyjnej
Niemiec.
-- Tłumaczenie wstępu do „Katalogu Wysokości” polskiej podstawowej
sieci
niwelacyjnej, przygotowane na potrzeby niemieckich służb
kartograficznych. Po upadku III Rzeszy, razem z innymi materiałami
pozycja ta wpadła w ręce brytyjskie i wykorzystywana była w brytyjskiej
kartografii wojskowej. Polski oryginał, tj. cały Katalog, dostępny jest
powyżej, wśród pozycji polskich. Hoehenverzeichnis
der Festpunkte des polnischen Nivellementsgrundnetzes 1939
„Militaer-geographische Einzelnangaben fuer die Truppenfuehrung...”
(„Szczegółowe informacje wojskowo-geograficzne do kierowania
oddziałami...”) - dotyczące obszarów odpowiednich arkuszy map 1:100 000
Grossblatt / Einheitsblatt. H.Dv. = Heeresdienstvorschrift / Heeres-Druckvorschrift (regulacje wojskowe)
n.b. te same broszury pobrać można z mapstera, zamieszoczone jako załączniki do odpowiednich arkuszach Grossblattów. Wszystkie publikacje pochodzą ze zbiorów Biblioteki Kongresu USA
KARTENZEICHEN FÜR MILITÄRGEOGRAPHISCHE
KARTEN (Znaki topograficzne map
stosowane na wydaniach specjalnych map wojskowych, tzw.. “Mil-Geo”.
1944 r. 30 Mb, pdf.) (poprzednio dysponowaliśmy
zdjęciami, obecnie jest
to skan zbioru znaków na mapach niemieckich)
Litwa i rejon Kłajpedy: Militärgeographische
Beschreibung von Litauen und dem Memelgebiet, 15.Februar 1939
- „Wojskowo-geograficzny
Opis Litwy i obszaru Kłajpedy, na dzień 15 lutego 1939 r.” (22 marca
Kłajpedę przyłączono do III Rzeszy). Uwaga, 99% tekstu pisane Frakturą
(tzw.. „gotykiem”). Trochę zdjęć, przekrojów (mosty), bez map, które
zostaną przeskanowane za kilka miesięcy (jedna z nich bardzo duża,
kolorowa, w skali 1:600 000). Ciekawe dopiski na temat losów tego
egzemplarza publikacji, po przejęciu go po wojnie przez Amerykanów
(“zdobyto 28 maja 46 r.”), a następnie (ostatnie strony),
wykorzystywanie go do połowy lat 50 do celów szkoleniowych. Plik ok 40
Mb
Mil-geo Beschreibung von Polen
(Abgeschlossen 01.07.1939)- „Wojskowo-geograficzny
Opis Polski” zamknięty z dn. 1 lipca 1939 r. Ważny dokument dotyczący niemieckich
planów inwazji na
Polskę w 1939 r. (Fall Weiß). Część map i planów, oryginalnie
tworzących całość z tą publikacją, udostępniamy w różnych działach
mapstera (plany i mapy niemieckie dotyczące Polski, datowane na 1939
r.). Duży plik pdf,
ok 220 Mb. Poniżej
mniejsza wersja (57 Mb): Mil-geo Beschreibung von
Polen (Mniejszy plik,
56 MB)
Militärgeographische
Angaben über das Europaeische Russland Weissrussland Bildheft -
Element „Mil.-Geo Angaben Russland” z 1941, cześć
przygotowań do Fall Barbarossa. Poniższy zeszyt zawiera kilkadziesiąt
zdjęć z terenów Białorusi, obejmującej również ziemie polskie (Kresy),
po zajęciu ich przez ZSRR w 1939 roku. Ciekawy zestaw fotografii o
rożnej tematyce (osady, miasta, szlaki komunikacyjne, przeszkody
naturalne, ludność, itd.) 1941
[29.6 Mb]
MITTEILUNGEN des Reichsamt für Landesaufnahme (Urząd Pomiarów Rzeszy)
Niemieckie, cywilny
odpowiednik współwydawanych przez WIG „Wiadomości Służby
Geograficznej”. Wydawany od ok. 1922 do ok. 1944 r. Niestety, dołączane
skorowidze i inne załączniki były często wykorzystywane po wojnie przez
brytyjskie i amerykańskie służby kartograficzne, stąd poszczególne
numery są czasem mocno zdekompletowane.
1-2.1943 3.1943 4.1943 5.1943 6.1943 MITTEILUNGEN des Chefs des
Kriegs-Karten-und-Vermessungswesens
Niemiecki, wojskowy odpowiednik
współwydawanych przez WIG „Wiadomości Służby Geograficznej”. Publikacja
rozpoczęta w 1942 r., prawdopodobnie ostatnie wydania z końca 1944 r. Z
czasem postaramy się
uzupełnić brakujące numery tej publikacji. Ponieważ dołączano
do nich luźne skorowidze, były one często gubione lub wykorzystywane po
wojnie, stąd kilka numerów
jest niekompletnych. Wszystkie publikacje poniżej, jeśli nie wskazano inaczej, pochodzą ze zbiorów Český úřad zeměměřický a katastrální (CUZK) w Pradze
Kartenbriefe
- pod tym niewiele mówiącym tytułem (dosł. Uwagi / Informacje dot. map)
kryją się wydawane dość regularnie (1940 - 1945) broszury niemieckiej
wojskowej służby kartograficznej opisujące postępy prac
kartograficznych służb Wehrmachtu (typy map, aktualizacje, skorowidze,
itd.). Materiały te służyły po wojnie brytyjskim i amerykańskim służbom
kartogaficznym (szczególnie w okresie tzw. zimnej wojny), dlatego
poszczególne zeszyty mogą być mocno zdekompletowane (brak skorowidzów).
Ponieważ zeszyty te wydawano w minimalnej ilości, znalezienie
brakujących wydań może okazać się b. trudne.
• Przegląd polskich i
radzieckich materiałów kartograficznych, oraz ich niemieckich
odpowiedników, stan na listopad 1940 rok, pozycja przygotowywana
prawdopodobnie pod kątem przygotowywanej wojny z ZSRR. Publikacja ta to
coś pośredniego między Planheftem a Vademecum. Zawiera interesujący,
choć mało czytelny skorowidz map WIG w skali 1:25 tyś. Wydanie:
Armeeoberkommando 4. Trochę informacji o Armee 4 (po angielsku) jest TUTAJ. Polnische
und Russische Kartenwerke. Stand November 1940 [37,5 Mb, PDF] Polnische
und Russische Kartenwerke. Stand November 1940 [13,5 Mb, PDF]
• Kolejny, niemalże identyczny przegląd
polskich i radzieckich materiałów kartograficznych, oraz ich
niemieckich odpowiedników, tym razem stan na marzec 1941 r. Wydanie:
Armeeoberkommando 4. Polnische
und Russische Kartenwerke. Stand März 1941 [41.3 Mb, PDF] Polnische
und Russische Kartenwerke. Stand März 1941 [18 Mb, PDF]
• Publikacja
opisujaca, w skrócie, stan kartografii krajów na wschód od III Rzeszy,
lub już przez nią podbite, zawiera ciekawe map w różnych skalach i
pojedyncze indeksy. Tekst pisany czcionką Fraktura (tzw. „gotyk”) Vademecum
Ost 1940 v.1.0 43 Mb,pdf
• „Wstępne instrukcje dotyczące tworzenia i
początkowej produkcji map w skali 1:500 tyś”. Tłumaczenie z
rosyjskiego. Oryginał datowany na 1940
rok, tłumaczenie i druk Kriegskarten und Vermessungsamt Warschau, 1943
r. Publikacja z
kolekcji pana B. Krassowskiego, udostępniona dzięki uprzejmości pani
Ireny Krassowskiej.
PLANHEFT SÜDOSTEUROPA SÜDLICHER TEIL
- jedna z obszerniejszych publikacji tego typu, pochodzi z sierpnia
1943 roku. Wersja „duża” liczy sobie ok.
290 Mb (pdf) Wersja „mała” (jednak w
przyzwoitej rozdzielczości), to „tylko” 85 Mb
• Zestaw skorowidzów map niemieckich na wschód od III Rzeszy, od Danii
i
Norwegii na północy, przez kraje nadbałtyckie, Polskę (wtedy już GG),
Rumunię, aż po Turcję i Palestynę. Tekst pisany czcionką
Fraktura (tzw. „gotyk”).
Planheft Übersicht Ost 1941
• Skorowidze
map niemieckich na terytorium ZSRR (i nie tylko), w skalach od 1:25,000
do 1:4 milionów, również skorowidze map radzieckich, pokazujące zdobyte
przez Niemców zasoby kartograficzne (w publikacji brak jest niektórych
typów map, które Niemcy zdobyli dopiero po publikacji tej pozycji).
Zeszyt ten zawiera również 40 stronicowa „wkładkę” z opisem znaków
topograficznych na mapach radzieckich oraz schematy sieci
triangulacyjnych.
nb. kolejne, uaktualnione wydanie, z polowy 1944 roku (z pewnością
najciekawsze) w spisie Planheftow nosi oznaczenie „w druku”, jednak po
wojnie
nie wpadło w ręce alianckich służb kartograficznych, co sugerować może,
ze nie zostało wydrukowane lub, jeśli wydrukowane, zostało celowo lub
przypadkowo zniszczone w końcowej fazie II wojny
• Podsumowanie informacji o kartografii
polskiej i niemieckiej na ziemiach polskich, wydanie z połowy 1944
roku. Bardzo ciekawe informacje i skorowidze dot. zakres i postęp prac
niemieckich w dziedzinie kartografii, oraz tego, co Niemcom wpadło w
ręce (mapy WIG w skalach 1:25,000 - 1:300,000) po zdobyciu Polski w
1939 r. Warto pamiętać, że Planheft zawiera pewne błędy, zatem, choć
jest to źródło bardzo pomocne, nie gwarantuje w 100% zgodności ze
stanem rzeczywistym. Planheft
OSTEUROPA ehemals Polnischer Raum 1944 [63 Mb] Planheft
OSTEUROPA ehemals Polnischer Raum 1944 [12.9Mb] Planheft
Polen (1939) • Przedwojenne
wydanie (różniące się oczywiście od
wydania późniejszego) Dokument
ze strony „Germandocsinrussia.org”
Planheft GROSSDEUTSCHES REICH, 1944
Jedyna cywilna wersja publikacji Planheft, dot. kartografii (cywilnej)
w III Rzeszy, wydanie z połowy 1944 r. Opróćz skorowidzów umieszczonych
wewnątrz publikacji, dołączono do niej dwa „pudełka” zestawów
skorowidzów „luzem”. Ponieważ skorowidze te były po wojnie
wykorzystywane przez kartografów amerykańskich i brytyjskich, w jednym
z przeskanowanych wariantów tego tomu zachowało się zaledwie kilka
skorowidzów luzem, które dodano przy końcu publikacji.
nb. skan w wersji pierwszej to kompilację z dwóch egzemplarzy Planheft
Grossdeutsches Reich - ze zbiorów Biblioteki Kongresu USA i ze zbiorów
prywatnych w Wielkiej Brytanii. Planheft GROSSDEUTSCHES REICH, 1944(PDF, 302 Mb)
Druga wersja skanu publikacji Planheft Grossdeutsches Reich, ze zbiorów prywatnych w Czechach. Planheft GROSSDEUTSCHES REICH, 1944(PDF, 330 Mb)
• „Länderweise
Zusammenstellung aller Karten und Mil-Geo-Artbeiten” Główna
publikacja niemiecka z okresu II wojny światowej dotycząca
wydanych map, wbrew tytułowi, zawiera NIE wszystkie skorowidze
map i
prac wojskowo-geograficznych, jest jednak obszerna (kilkaset stron,
ponad 150 skorowidzów). Poniższe wydanie pochodzi z połowy 1943 roku
(kolejne wydanie, z drugiej połowy 1944 roku, prawdopodobnie zaginęło
pod koniec wojny). Po wojnie publikacja zostało przejęta przez
brytyjskie służby kartograficzne, które uzupełniły ten gruby tom o
odnalezione skorowidze map z okresu 1943 – 1944. Z tego też powodu,
część
skorowidzów to skany ksero, inne wystęupują w dwóch wersjach, z 1943 i
1944 roku (daty aktualizacji podane w prawym dolnym rogu). Dodatkowo na
niektórych stronach, lub na odwrocie można natrafić na dopiski w j.
niemieckim, oraz angielskim. Uwaga: w publikacji brakuje kilku
skorowidzów. W miarę możliwości postaramy się je uzupełnić, jeśłi nie o
skany, to przynajmniej o fotografie brakujących stron. LÄNDERWEISE
ZUSAMMENSTELLUNG ALLER KARTEN UND MIL-GEO ARBEITEN [235 Mb, PDF] LÄNDERWEISE
ZUSAMMENSTELLUNG ALLER KARTEN UND MIL-GEO ARBEITEN [91 Mb, PDF]
Wehrgeologie: Dnjepr, Bug (1943 - 1944) (poniżej tłumaczenie wyjątków z brytyjskich notatek załączonych do niemieckich materiałów)
Styczeń 1954 r
TAJNE Temat: - STUDIA GEOLOGICZNE DNIEPRU
Niniejszym zwracamy dwie teczki z materiałami dot. DNIEPRU i jego dopływów (...). Prawdopodobnie są to jedyne istniejące egzemplarze tych materiałów i bylibyśmy bardzo wdzięczni za ponowne wypożyczenie ich w przyszłości, aby wykonać ich kolorowe kopie. (...)
Ocena zawartości materiałów przygotowanych przez Wehrgeologenstelle 16.
Teczki te zawierają
raporty zebrane przez Wehrgeologenstelle 16 oraz inne niemieckie
jednostki inżynieryjne w latach 1943 - 1944. Składają się na nie
raporty z odnośnymi mapami i szkicami, przekrojami, oraz oddzielne,
ręcznie adnotowane mapy. Mapy są w różnej skali, większość w skali
1:100 000 i 1:50 000. Z zasady, za podstawę służyły mapy topograficzne.
Większość raportów
to charakterystyki fizyczne rzek i ich dolin: głębokość, szerokość,
rodzaj dna, prędkość, nachylenie stoków, wysokość poziomu wód, tereny
zalewowe, przeprawy, mosty, główne drogi - aby ustalić przydatność
terenu do celów obronnych lub zaczepnych. (...)
Oprócz wyżej wymienionych rzek, niektóre raporty dotyczą również rzeki Prut.
Wg. wstępnych szacunków, żadne z materiałów tych nie są dostępne w AMS.
Możliwe jednak, że inne kopie raportów tych znajdowały się w zbiorach z
Heringen i są dostępne w Waszyngtonie [kopalnia potasu w Heringen,
gdzie Niemcy ukryli, przed alianckim bombardowaniem, olbrzymie zbiory
materiałów patentowych, zrabowanych w Europie Wschodniej książek i map,
przejęte następnie przez wojska amerykańskie].
Wydaje się, że
większość raportów oparta jest na [niemieckich] badaniach terenowych,
dlatego można przyjąć, że są zgodne ze stanem faktycznym. Raporty te
mogą okazać się cenne dla MIB w odniesieniu do mostów, dróg, oraz dla
porównania fizycznych cech terenu. Będą też nieocenione dla sekcji
geograficznej Wydziału ds. ZSRR przy ESID.
„Przewodnik po
Warszawie z
licznymi fotografiami, spisem instytucji niemieckich, obiektów
publicznych, informacjami o Dystrykcie i planem miasta z nowymi,
niemieckimi nazwami ulic” (1942) - Na zamówienie
Wydziału ds. Propagandy przy Urzędzie Gubernatora Dystryktu Warschau. K.
Grundmann „Führer durch Warschau, mit zahlreichen Abbildungen,
Verzeichnis den deutschen Behörden, öffentlichen Einrichtungen, Angaben
über den Distrikt und Stadtplan mit neuen deutschen
Straßenbezeichnungen” (1942)
im Auftrage der Abteilung Propaganda beim Gouverneur des Distrikts
Warschau
Buchverlag Deutscher Osten GmbH. Krakau 1942 ze
zbiorów Biblioteki Kongresu USA
• Przewodnik
po podwarszawskich lasach i nie tylko, wydany przez Kriegskarten und
Vermessungsamt II, Warschau z 1942 r, z mapą w skali 1:100 tyś. Mapa
dość kuriozalna, z
nadrukiem tras podmiejskich wycieczek - dla niemieckich urzędników i
ich rodzin. Mapę, w wysokiej rozdzielczości, udostępniamy
również w Mapsterze (link) Wanderungen Ausflüge in der Umgebung von
Warschau (Wycieczki po okolicach Warszawy). 1942, 30 MB, pdf.
„Die Ergebnisse der
Abflussmengenmessungen im Niederschlagsgebiede der Oder in den Jahren
1888 – 1937”
(Wyniki Pomiarów Objętości Przepływu wykonanych w dorzeczu Odry w
latach 1888 – 1937)
Urząd Generalnego Gubernatora zajętych, polskich obszarów
Oddział Budownictwa – Drogi Wodne – Instytut Hydrograficzny
Warschau, Kriegsausgabe 1940
(“Rękopis był jeszcze przed wybuchem wojny przygotowany i do druku
oddany przez Państwową Służbę Hydrograficzną w Polsce – Ministerstwo
Komunikacji, Biuro Dróg Wodnych, Instytut Hydrograficzny”) ze
zbiorów Biblioteki Kongresu USA Wehrkreis XXI (Reichsgau Wartheland)
Mil-geo Überblick Bildheft - „Przegląd wojskowo-geograficzny
Okręgu Wojskowego XXI (Okręg Rzeszy Kraj Warty), Zdjęcia”. 1941 r. 43
Mb, pdf (brak 4
stron). Serdecznie
dziękuję prof. Paszyńskiemu za udostępnienie niniejszej publikacji.
DANZIG FÜHRER MIT PHARUSPLAN UND
ABBBILDUNGEN Przewodnik po Gdańsku z planem Pharusa i ilustracjami). Brak
daty, wczesne lata 20. XX wieku. Plan udostępnimy również oddzielnie w
Mapsterze.
• „Mniejszy
przewodnik po Gdańsku z planem Pharusa”. Inna wersja popularnego,
międzywojennego przewodnika. Brak daty, najprawdopodobniej wczesne lata
20. XX wieku. Plan Gdańska, nieco inny od tego powyżej, dostępny jest
również, w rozdzielczości 600 dpi, w Mapsterze. Kleiner FÜHRER durch DANZIG mit Pharusplan
[30 MB]
• „Analiza
układów odniesienia, punktów osnowy, itd, na polskich mapach (WIG) 1:25
tyś”. Krótka
praca brytyjskiej wojskowej służby kartograficznej z 1956 r analizująca
dokładność map WIG, zarówno starego jak i nowego typu, w skali 1:25
000. Mapa zawiera kilka tablic. Niestety nie mamy (jeszcze) skanów
arkuszy map, które wybrane zostały do analizy w tej pracy, aby osoby
zainteresowane mogły zweryfikować te wyliczenia. Analysis
of datums, control etc. for Polish 1-25,000 series Uprzejmie podziękowania dla pana
Petera Clarka za udostępnienie niniejszej broszury do skanowania.
• Planheft Polen – uwagi dotyczące map
polskich. Tłumaczenie z języka
niemieckiego (skrócone), oryginalnego, przedwojennego wydania Planheftu
Polen. Oryginalne wydanie, prawdopodobnie 1935-39 rok, tłumaczenie z 1952
roku. Dokument jest ciekawy i unikalny, ponieważ w znanych zbiorach
bibliotecznych nie zachowały się kopie pierwszego wydania Planheftu
Polen (zostały najprawdopodobniej zniszczone, gdy zastąpiono je
uaktualnioną i rozbudowaną wersją Planheft ehem. Polen z 1944
roku. Planheft Polen (Notes on the maps of Poland)
[22 MB]
• German
Town
Plans. No I. Podręczny tomik z planami przejazdowymi 127 miast
niemieckich (nie zawiera żadnych planów miast niemieckich na tzw..
polskich „Ziemiach Odzyskanych”. Wydanie najprawdopodobniej z 1944 r. Germany
Town Plans. No I [66 MB] Germany
Town Plans. No I [18 MB]
• INFORMACJE NA TEMAT MAP GSGS Z TERENU
NIEMIEC, DANII I EUROPY
Środkowej. Bardzo obszerna publikacja opisująca i
pokazująca przykłady (wycinki)
map oraz skorowidze głównych typów map w wyżej wymienionych krajach.
Uwaga: informacje o niektórych typach map, np. polskich mapach 1:25
tyś. są nieaktualne (wydanie z 1944 roku). Ponieważ cały tom jest duży
i ciężki, również pdf jest znaczących rozmiarów (w wersji pełnej ok.
700 MB). NOTES ON GSGS MAPS OF GERMANY, DENMARK AND
CENTRAL EUROPE [700 MB!] NOTES ON GSGS MAPS OF GERMANY, DENMARK AND
CENTRAL EUROPE [193 MB!]
• Gazetteer German Empire
western Poland – Plik
pdf z tabelą niemieckich nazw miejscowości, oraz ich polskich
odpowiednikach na polskich ziemiach zachodnich. Zawiera również
koordynaty miejscowości. Niestety nie udało się ustalić źródła i autora
tego bardzo pożytecznego dokumentu. Gazetteer
German Empire western Poland
Spis nazw geograficzny Polski, t. II (M-Z), pdf (ok. 120 Mb!) GAZETTEER OF POLAND VOL. II (M-Z), 1988
• Język map – materiały pomocnicze
do nauczania treści, pojęć i umiejętności z geografii P. J. Gersmehl “The Language of Maps”, 1991 • Odtajniona
publikacja z lat 90. XX wieku
na temat pierwszego przedsięwzięcia (głównie szpiegowskiego) USA z
wykorzystaniem sztucznych satelitów, który miał wpływ na kartowanie
państw bloku radzieckiego. “CORONA - America's First Satellite Program”
• Hugh P. VOWLES „Ukraine
and its people”. Dość...
„specyficzna” książka z 1939 roku, wychwalająca zalety radzieckiego
systemu politycznego na Ukrainie. “Ukraine and its people”
nb. niezależny, prywatny raport
przedstawiający wersję wypadków opublikowany w j.
rosyjskim
(dostępny poniżej, wśród dokumentów w j. rosyjskim), maszynopis,
stworzony, być może przez byłego jeńca lub uciekiniera z ZSRR, powstał
prawdopodobnie w Europie Zachodniej, „na
prawach rękopisu”
• DR OLENA STEPANIV „Współczesny
Lwów”. Przewodnik po ukraińsku z
1943 r. ДР
ОЛЕНА СТЕПАНІВ „СУЧАСNИЙ ЛЬВІВ” [72 MB] z kolekcji pana
Ryszarda Hubisza
Publikacja
w j. rosyjskim Publikacje dotyczące kartografii w j.
rosyjskim są rzadkie,
prawdopodobnie ze względu na obsesję utajniania map w Rosji Carskiej, a
następnie w ZSRR. Postaramy się udostępnić materiały, na które
natrafimy w różnych bibliotekach.
Вильна въ Карманѣ (1915)
Przewodnik po Wilnie w j. rosyjskim (ze zbiorów Biblioteki Kongresu
USA). Plan Wilna z przewodnika dostępny jest również w Mapsterze.
Plan Poznania działa, plik jednak to 150Mb, najlepiej zachować prawym klawiszem na komputerze (zachowaj jako...) a potem otwierać programem graficznym.
Od kilku dni nie ma dostępu do map przez indeksy Mapstera: "The requested URL was not found on this server. Additionally, a 404
NotFound error was encountered while trying to use an ErrorDocument to handle the request." Kiedy można spodziewać się
Szukam plikow kalibracyjnych *.map do Oziexplorer. Proszę o informację co stało się że strona "amzbig.com" gdzie jeszcze jakiś czas temu bez problemu można było "zaopatrzyć sie" w pliki kalibracyjne .map oraz również pliki graficzne do tych map
Panie Marku jestem w posiadaniu pewnej ilości staruch map i starych atlasów. Może by się do czegoś przydały. Kontakt do mnie ma Pan na moim Profilu (e-mail). Pozdrawiam.
A. Janta
Ta mapa sprawia problem po wpisaniu w wyszukiwarkę miejscowości z tego obszaru. Zentr-Polen Leslau - Krasnik (1:300 000 Ubersichtskarte von Mitteleuropa+rozsz erzenie - WW2
Arkusz mógł nie powstać do 39r. (np. Wiedeń i Przemyśl kończono w 39 r. w pośpiechu z 1 mln.). Niemiecke skorowidze z 1940 i 41 r. również na to wskazują.
Dzień dobry, skorowidz '25' austriackiej (west Russland)- błędy: XXVII-9 brak G,H [podstawione z ark.XXIII:Lechów, Łagów]; w ark.XXVIII nieobecny G - Lechów, można go tu przenieść. Dobry zbiór, szkoda, że z "dzurami". Pozdrawiam.