news
Ze
zbiorów Uniwersytetu McMaster w Kanadzie,
ok. 1500 arkuszy,
brytyjskich i amerykańskich (oraz kilkunastu francuskich) wydań
wojennej i powojennej mapy 1:25 000 z terytorium Niemiec (na zachód od
Polski). Starsze wydania, tj. 1943 - 1944 r. to przedruki,
czasem dość starych wydań
niemieckich Messtischblattów (np. z przełomu
XIX i XX wieku). Od 1944 r. arkusze aktualizowane na podstawie zdjęć
lotniczych. Trudno jednoznacznie określić twórcę wydawcę, początkowo
była to
brytyjska seria GSGS 4414, czasem jednak przedrukowywana również przez
jednostki amerykańskie. Niektóre arkusze, lub wydania, opracowywała
armia
amerykańska (Army Map Service, seria AMS M841) - mimo posługiwania, się
(czasem), nominalnie, brytyjskim oznaczeniem GSGS 4414. Mapy obejmujące
powojenną, francuską strefę okupacyjną Niemiec, przygotowywali, w
czasie wojny, w wersji dwujęzycznej, Amerykanie, a po wojnie, sygnowała
je
wojskowa służba kartograficzna francuskich wojsk okupacyjnych w
Niemczech (SGFFA, Service Géographique des Forces Françaises
en Allemagne). W późniejszych latach (50. XX wieku) za druk map
odpowiadała, w niektóych wypadkach, Brytyjska Armia Renu (BAOR), jednak
większość arkuszy to robota AMS, „na zlecenie” USAREUR - United States Army Europe. Z czasem, szczególnie
przy pracach nad siatką UTM, do prac włączono również cywilne
instytucje (zachodnio) niemieckie, głównie Land Survey Offfice (LSO),
późniejszy oddział Instytutu Geodezji (Instituts für Erdmessung).
1
Nowe arkusze niemieckiej mapy topograficznej (Topographische Karte
(Messtischblatt), za pośrednictwem biblioteki Uniwersytetu McMaster
w Kanadzie, ze zbiorów University of Alberta, a
oryginalnie - ze zbiorów prof. Bogdana Zaborskiego.
Trochę więcej informacji o prof. Zaborskim znajduje się w tym
dokumencie PDF,
udostępnionym przez Wydział Geografii i Studiów Regionalnych
Uniwersytetu Warszawskiego.
Wszystkie mapy w rozdzielczości 600 dpi. Wydania alianckie i niemieckie
oryginały dotyczące terenów dzisiejszych Niemiec udostępnimy w
przyszłym miesiącu (jest ich, w sumie, ok. 2000 arkuszy, przygotowanie
materiału zajmie zatem trochę czasu).
Zdecydowana większość udostępnianych arkuszy z terenu Polski i Prus
Wschodnich to inne wydania map już dostępnych w mapsterze, choć
zdarzają się też kolorowe uzupełnienia „białych plan” na terenie
Mazowsza, oraz kilka ciekawszych wydań fortyfikacyjnych z terenu
Zachodniej (Blanblatt B), które znaleźć można (CTRL + F5) na liście
dostępnych arkuszy (powyżej). Niestety główny zbiór wydań
„Topographische Karte” z dodrukami fortyfikacyjnymi trafił do
Biblioteki Brytyjskiej, która bardzo słono liczy sobie za możliwość
skanowania, dlatego nie spodziewamy się uzupełnienia zbiorów z tego
źródła.
W ramach bliskiej egzotyki, dodaliśmy ok. 170 arkuszy brytyjskich kopii bułgarskich
map (przeskalowanych do 1:40 000) z 1944 r. (skorowidza
chwilowo nie ma). Być może mapy przygotowano, przewidując inwazję
aliancką na Bałkanach (do której, jak wiadomo, nigdy nie doszło).
W
ramach wiosennego „nadrabiania zaległości” uzupełniliśmy zbiory o mapy
przeskanowane już jakiś czas temu, przede wszystkim ze zbiorów Archiwum
Państwowego w Poznaniu, wszystkie w rozdzielczości 600dpi
- ok. 230 arkuszy
niemieckiej mapy glebowej Bodenschaetzungskarte w skali 1:25 000,
w różnych wydaniach
- ok. 1500 arkuszy
różnych wydań Messtischblattów (Topographische Karte), w tym
kilka ciekawych z ok. 1940 - 1941 roku, pokazujące ręcznie zasięg
obszarów zalewowych (Hochwasser) po powodzi na wiosnę 1940 roku (po
wyjątkowo silnej zimie 1939/40), oraz kilka arkuszy z ręcznymi
poprawkami / aktualizacjami (Merkblatt).
Ze zbiorów Biblioteki Kongresu USA, w
rozdzielczości 400 dpi,
- ok. 100 arkuszy
jednowiorstówki (1:42 000) w wydaniu carskim, tj.
do 1917 roku, i radzieckim, z lat 20. XX wieku, z terenów Litwy i
płn-wschodnich Kresów. Spora część arkuszy carskich pochodzi ze zbiorów
Archiwum W.I.G. W ciągu kolejnych 2 tygodni dodamy ok. 350 pozostałych,
przeskanowanych arkuszy. Niestety inne
muszą poczekać - skończył się nam skorowidz... Pozostałe
arkusze, głównie z terenu Białorusi i Polski, mamy nadzieję
przeskanować i dodać do końca czerwcu. O ile z powodu koronawirusa nie
zamkną czasowo Biblioteki.
Z własnych zbiorów:
- ok. 140 arkuszy w
skali 1:2500 - Malta (podobno „najbardziej ufortyfikowana
wyspa na świecie”).
Literatura - również ze zbiorów
Biblioteki Kongresu USA:
- Kilkanaście zeszytów MITTEILUNGEN des Reichsamt für Landesaufnahme z
lat 1939 - 1943. Były to niemieckie (cywilne) odpowiedniki polskich
„Wiadomości Służby Geograficznej”.
- Kilka niemieckich broszur z 1943 r. przygotowywanych na wypadek
ewentualnej inwazji aliantów zachodnich na wybrzeża Europy Południowej
(Jugosławia i Albania)
- wspomniany wyżej zestaw „Militärgeographische Angaben über Finnland”
z 1941 r.
Kilkanaście nowych pozycji w dziale
Literatura - przede wszystkim
niemieckie (wojskowe) odpowiedniki Wiadomości Służby Geograficznej -
Mitteilungen des Chef des Kriegskarten und Vermessungswesens
MAPA KOLEI ŻALAZNYCH i tras parowców w
EUROPIE z ok. 1870 r. - EISENBAHN-Dampfschiffrouten-Karte von EUROPA.
Mapa znana i dość często wydawana, jednak to wydanie jest znacznie
większe (180 cm x 137
cm) - w sam raz na ścienną fototapetę. Plik w
rozdzielczości 600 dpi zajmuje ok. 215 Mb, dlatego
udostępniamy również
skromniejszą rozdzielczość 300 dpi (80 Mb),
a w celach poglądowych 100
dpi (7,6 Mb) (powinna otworzyć się w większości
przeglądarek).
Dodaliśmy też kilkadziesiąt oryginalnych skorowidzów do różnych serii
map, głównie polskich i niemieckich. Ponieważ skorowidze liczone są w
setki, nie ma miejsca, aby
wymieniać ich tutaj. Znajdują się u dołu strony, na której wyświetlany
jest konkretny skorowidz danej serii map, np. WIG 1:100 000, oraz na
dole stron zawierających mapy w postaci listy.
Dodaliśmy kilkanaście pozycji w dziale „Literatura”. w j. polskim:
Dzięki uprzejmości pana Grzegorza Słomczyńskiego, możemy udostępnić
pracę kartografa WIG, z ok. 1945 r.: J.
Słomczyński „Rzuty Kartograficzne” (PDF), (DOC)
We wtorek, 5 listopada, zmarł pan Andrzej Mieczysław Żółtowski. Bardzo
dużo Mu zawdzięczamy - do zbiorów przekazał nie tylko swoje własne mapy
i materiały kartograficzne, ale też, właśnie dzięki Jego pośrednictwu
udało się przekonać kilka instytucji do skanowania wielu map, które
również dostępne są w Mapsterze.
Tym razem ze zbiorów Biblioteki Kongresu USA, dodaliśmy ok. 150 arkuszy
niemieckich fotomap i fotoszkiców z serii Russland 1:25 000, z lat 1942 -
43. Są wśród nich, wyglądające dość nowatorsko, jak na tamte czasy,
tzw. Bildplankarten, np. Woronesh (3 arkusze) czy Staraja Russa (i kilka innych).
Nie mamy skorowidza (jeszcze), dlatego mapy trafiły, tymczasowo, na
listę map w kategorii Russland 1:25 000. Dla orientacji, niemiecki
skorowidz zdobycznych map radzieckich, z podziałem na arkusze
pobrać można TU.
n.b. ponieważ większość fotomap niemieckich przechowywana była w
Archiwum Narodowym pod Waszyngtonem i przekazana została do instytucji
europejskich, szanse na to, że znacząco uda się powiększyć zbiory są
znikome Być może jakieś dublety trafiły wcześniej do uczelni
amerykańskich i - o ile na nie trafimy - postaramy się je przeskanować.
1
Udostępniliśmy kilkadziesiąt małoskalowych map (XVI - XIX
w.), ze
zbiorów Archiwum
Państwowego w Poznaniu. Umieszczenie ich wśród map
„polskich” jest nieco kontrowersyjne, bo przynajmniej od XIX wieku
można już jednoznacznie zakwalifikować mapy jako niemieckie, rosyjskie,
czy francuskie. Jednak rozrzucenie map ziem polskich w kilku zbiorach
znacznie utrudniłoby ich znalezienie i porównanie. Jak widać, ścisły
podział wg. kraju pochodzenia ma swoje minusy.
nb. przynajmniej niektóre z nowych map są również dostępne w cyfrowej
bibliotece polona.pl, czasem w lepszym a czasem w gorszym stanie.
Oprócz pojedynczych map małoskalowych, pojawiło się, również ze zbiorów
Archiwum Państwowego w Poznaniu, kilka serii starszych map:
Po krótkiej, 7-miesięcznej przerwie, kolejna aktualizacja:
- ze zbiorów Biblioteki Kongresu USA, ok. 800 arkuszy niemieckiej mapy Rosji Zachodniej w skali
1:25 tys. z okresu I wojny światowej. Większość nowych
arkuszy pokrywa środkową Polskę. Nie należy spodziewać się, że luki
zostaną uzupełnione szybko, niestety biblioteki w Niemczech, jak
Staatsbibliothek zu Berlin czy Herder-Institut nie udostępniają swoich
zbiorów do skanowania i umieszczania w internecie. Będziemy starać się
o dostęp w innych źródłach.
- ze zbiorów Archiwum Państwowego w Poznaniu, ok. 50 arkuszy Topograficznej Karty Królestwa Polskiego
(tzw. Mapa Kwatermistrzostwa). Wydanie prawdopodobnie z poł.
lat 60. XIX wieku.
Uzupełniliśmy luki w zbiorach:
- ok. 50 arkuszy niemieckich map Rosji w skali
1:25 000 (z okresu I wojny światowej), głównie z "Gruppe
Krzemieniec" - ze zbiorów Biblioteki Kongresu. Postaramy się
przeskanować większą ilość arkuszy tej serii (Gruppe Warschau) wiosną
przyszłego roku.
- Ze zbiorów Archiwum Państwowego w Poznaniu, kilkanaście arkuszy
niemieckiej mapy Uebersichtskarte von Mitteleuropa,
w wersji drogowej (Strassenkarte) i glebowej (Bodenarten), oraz komplet
(39 arkuszy) niemieckiej mapy "Gemeindegrenzkarte des ehemaligen
polnischen Staates" (Mapa granic gmin byłego państwa polskiego" z 1939
roku). Jest to kopia Mapy Administracyjnej II RP wydanej przez GUS w
1937 roku, jednak jako podkład posłużyły niemieckie (nieco
przestarzałe) arkusze mapy Uebersichtskarte von Mitteleuropa, a nie
mapy WIG w skali 1:300 000. Pozostawion jednak, jako główną, numerację
arkuszy w podziale na wigowskie trzysetki.
[ze zbiorów własnych]
- kilkanaście małoskalowych map niemieckich z
1941 r. dotyczących ZSRR (Barbarossa, 1941 r.). Uwaga,
niektóre pliki do 80 Mb!
- trzy brytyjskie mapy z Bliskiego Wschodu /
Zatoki Perskiej, w tym, dość egzotyczny projekt linii
kolejowej Haifa - Bagdad
- kilka arkuszy amerykańskiej drogowej mapy
Włoch w skali 1:200 000 z 1943 roku
Ponieważ dotarliśmy do kresu (dysku na serwerze) kolejna, bardziej
obszarna aktualizacja pojawi się dopiero za kilka tygodni. Jednak nie
ma tego złego - zbliża się setna rocznica odzyskania niepodległości
przez Polskę, udało się zatem poprzesuwać materiały przygotowywane do
udostępnienia: z zasobów Archiwum Państwowego w Poznaniu pochodzi kilkadziesiąt małoskalowych map Polski z XX
wieku, oraz kilka powojennych map Polski
wydanych w ostatnich latach działalności WIG. Starsze mapy Polski
wymagają dokładniejszej identyfikacji, prawdopodobnie uda się
udostępnić je do końca listopada.
Dzięki życzliwości i pomocy Archiwum
Państwowego w Poznaniu, przeskanowaliśmy ok. 130 arkuszy map typu
Grossblatt / Einheitsblatt i ok. 250 planów miast ze zbiorów
Archiwum. Plany dotyczą głównie miast Europy Wschodniej /
Środkowej, Niemiec i
krajów bałtyckich.
Nieco planów z
innych części Europy i świata, plan St. Petersburga
i... Sosnowca.
Wszystkie materiały skanowano w rozdzielczości 600 dpi, dlatego
niektóre pliki osiągają do 100 Mb, a zatem nie uda się otworzyć ich w
przeglądarce i należy pobrać je a następnie otworzyć dowolnym programem
graficznym. Wielkość plików w Mb podana jest w każdej metryczce mapy,
np. TUTAJ).
nb. kilkadziesiąt planów nie doczekało się (jeszcze) swoich "półek" na
skorowidzach mapstera, zatem dostępne są tylko na listach wskazanych
powyżej.
Udało się też opracować kolejne dwie broszury wojskowo-geograficzne
(Mil-geo Einzelangaben für die Trupperführung zum Einheitsblatt...) ze zbiorów Biblioteki Kongresu. Tym
razem dotyczą arkuszy Grossblattów nr 66 (Frankfurt n.
Odrą - Kostrzyń - Gorzów Wielkopolski - Cielęcin) i nr 67 (Międzyrzecz -
Międzychód). Zawartość broszur powinna ucieszyć szczególnie
wielbicieli mostów, choć niektóre skany nie są zbyt dobrej jakości
(grzbiety obu broszury zostały silnie zszyte podczas oprawiania).
Kolejna aktualizacja powinna pojawić się na przełomie października i
listopada.
Ta mapa sprawia problem po wpisaniu w wyszukiwarkę miejscowości z tego obszaru. Zentr-Polen Leslau - Krasnik (1:300 000 Ubersichtskarte von Mitteleuropa+rozsz erzenie - WW2
Arkusz mógł nie powstać do 39r. (np. Wiedeń i Przemyśl kończono w 39 r. w pośpiechu z 1 mln.). Niemiecke skorowidze z 1940 i 41 r. również na to wskazują.
Dzień dobry, skorowidz '25' austriackiej (west Russland)- błędy: XXVII-9 brak G,H [podstawione z ark.XXIII:Lechów, Łagów]; w ark.XXVIII nieobecny G - Lechów, można go tu przenieść. Dobry zbiór, szkoda, że z "dzurami". Pozdrawiam.
Poniższy link do planu Pruszkowa z 1967 działa, ale plik wygląda jakby nie został w całości przesłany. Czy można go ponownie uploadować? Z góry dzięki. http://maps.mapywi g.org/m/City_plans /Central_Europe/PL AN_MIASTA_PRUSZKOW A_1967.jpg
