nowy
Pan Wojciech Włoskowicz z Państwowej Akademii Nauk poinformował nas o
udostępnieniu w internecie swojej monografii pt. ‘Uzus toponimiczny.
Zarys teorii na przykładzie polskiej toponimii Huculszczyzny’. W
szczególności, interesujący w kontekście historycznych map, rozdział
4.4. pt. ‘Toponimia Huculszczyzny w kartografii’.
Publikację pobrać można w pliku pdf, skompresowanym do zip, z tego
adresu: https://rcin.org.pl/dlibra/publication/195592
Aktualizacja map: za pośrednictwem projektu polona.pl, ale ze zbiorów
Uniwersytetu Jagiellońskiego, dodaliśmy ok. 550 arkuszy austro-węgierskiej
Specialkarte w skali 1:75 000. Niestety nie są to arkusze
uzupełniające ‘białe plamy’ na skorowidzu, ale wersja (w rozdzielczości
600 dpi) map, wcześniej dostępnych w rozdzielczości 300 dpi, z tych
samych zbiorów.
Ponieważ przychodziły do nas prośby o udostępnienie niemieckich map
topograficznych (Topographische Karte / Messtischblatt) z terytorium
Niemiec, zebraliśmy skany map z dwóch bibliotek, kanadyjskiego
uniwersytetu mcMaster i University of Berkeley, plus kilkadziesiąt
własnych arkuszy, w sumie ok. 3100 arkuszy, które można pobierać ze
skorowidza „Topographische Karte - Niemcy.”
- mapy z Berkeley w rozdzielczości 300 dpi, a zbiory z McMaster, oraz
prywatne - 600 dpi. Ok. 25 arkuszy z pogranicza Holandii i Francji nie
ma swojego miejsca w
skorowidzu, dlatego ‘wypadły’ poza jego krawędź i dostępne są tylko na
liście map (arkusze te oznaczone są na liście jako ‘empty’. Przy okazji
porządków, dodaliśmy kilkanaście zagubionych brytyjskich i
amerykańskich kopii map niemieckich z serii GSGS 4144 (Germany 1:25 000).
W zasadzie jednak nie planujemy dalszego uzupełnienia map TK z
terytorium Niemiec, bo ilość arkuszy, biorąc pod uwagę, że każdy wydano
w co najmniej kilkunastu wydaniach, idzie w kilkadziesiąt tysięcy...
W ramach remanentu, dodaliśmy też, ze zbiorów University of California,
ok. 320 arkuszy Topogr. Karte von Bayern w skali 1:25 000
(300 dpi) z lat 1901 - 1942, oraz ok. 25 arkuszy tego samego typu z
naszych własnych zbiorów (600 dpi). Ponieważ mapy tego typu nie
pokrywają się dokładnie z arkuszami Topographische Karte
(Messtischblatt) 1:25 000, trafiły na oddzielną listę. Stan prac nad tą
mapą przedstawiają skorowidze z 1944 r. u dołu listy map.
nowy
Mapy W.I.G. ze zbiorów Biblioteki Narodowej (polona.pl):
- kilkadziesiąt starszych wydań map WIG w
skali 1:25 000 (lata 20. XX
wieku), w cięciu
- rosyjskim (Rejony: Wilno, Dęblin, Brześć, Osowiec)
- niemieckim (Rejony: Pomorze, Grudziądz, Wisła, Toruń, Zagłębie Polskie
- kilkadziesiąt wigowskich przedruków austro-węgierskich map KuK w
skali 1:25 000 (na tym samym skorowidzu)
- kilkadziesiąt, prawdopodobnie oryginalnych
arkuszy mapy KuK (trudno jednoznacznie potwierdzić, mimo
braku bezpośrednich śladów, czy nie są również przedrukami wykonanymi w
WIG z matryc, które po 1920 r. Austria przekazała Polsce).
Z nielicznymi wyjątkami (przedruki map KuK i oryginałów), mapy te
(pochodzące z innych źródeł) już wcześniej można było znaleźć w
zbiorach. Nowe materiały z polony przeskanowano jednak w wysokiej
jakości i rozdzielczości, dlatego warto z nich korzystać.
nb. ciekawostki / unikaty: wydanie prowizoryczne większości arkuszy z
Rejonu Wilno oraz próbna wersja ark. z Rejonu Pomorze „Chylonja”, z
błędną numeracją.
Ponadto, uzupełniliśmy zbiory innych, niemieckich map w skali 1:100 000
o kilkadziesiąt arkuszy określanych jako: Kreiskarten Umgebungskarten Manöverkarten
(mapy drukowane przy okazji większych manewrów wojskowych)
nb. mapy „manewrowe” to duże płachty, skanowane w rozdzielczości 600
dpi, dlatego pliki jpg mogą osiągać 100 - 120 Mb.
Niewielka, okołoświąteczna aktualizacja: ok. 130 małoskalowych amerykańskich map z
lat 1942 - 1953,
początkowo sygnowanych przez OSS i Departament Stanu, a od 1947 roku,
CIA, głównie dotyczących strategicznych i geopolitycznych wydarzeń w
naszej części Europy. Wśród tego, mocno subiektywnego zestawu, znaleźć
można ciekawostki, jak np. mapę pokazującą orientacyjnie tereny
działania antykomunistycznych oddziałów partyzanckich w Polsce Ludowej,
mapę obszarów ZSRR zamkniętych dla cudzoziemców (wygląda na ok.
90%...), czy mapy korekt granicznych pomiędzy „demoludami” w okresie
powojennym. Motywem przewodnim jest zimna wojna - czasem pośrednio, a
czasem bardzo wprost, jak na tej mapie.
Skany w rozdzielczości 600 dpi ze zbiorów biblioteki uniwersytetu
Stanford w Kalifornii, mapy w rozdzielczości 300 dpi, ze zbiorów National Archives and Records
Administration (NARA)
Pewnego rodzaju „suplementem” zbioru w NARA jest zestaw 9 arkuszy -
jednobarwnych przedruków map WIG w skali 1:300 000. Powstały
w styczniu
1946 r., w Departamentu Stanu USA, pokazują „wschodnią granicę Polski”
z ZSRR na arkuszach: Kowno-Suwałki, Łomża, Białystok, Warszawa, Brześć
nad Bugiem, Lublin, Zamość, Nowy Sącz i Lwów.
U dołu list (i skorowidzów) znaleźć można oryginalne, niemieckie
skorowidze pokazujące zakres prac nad serią map w danej chwili.
Wszystkie skany w rozdzielczości 300 dpi.
up
Ze zbiorów biblioteki
Uniwersytetu w Berkeley uzupełniliśmy ok. 1500 arkuszy
Messtischblattów (Topographische Karte) w skali 1:25 000 z
terenów Prus Wschodnich, Mazur, Pomorza Gdańskiego i Zachodniego,
Wielkopolski i Śląska. W zestawie:
- ok. 800 arkuszy wydanych przez Reichsamt für Landesaufnahme, w tym 45
trójkolorowych (mehrfarbig)
- ok. 150 arkuszy "Planblatt A" (Geheim), z terenów, na których
budowano fortyfikacje i inne przeszkody terenowe. Uwaga - to wydanie
NIE pokazuje dodruku fortyfikacji!
- ok. 400 arkuszy wojskowych (Deutsche Heereskarte) datowanych na 1944
i 1945 r. (kilka nowych z terenu Mazowsza)
- ok. 50 wydań Königliche Preussische Landesaufnahme, do roku 1917
- ok. 100 przedruków wydań wcześniejszych (często ze zmianą nazw
miejscowości, głównie z
terenów Pomorza Gdańskiego, w niektórych językach zwanego dawniej
polskim korytarzem). Przygotowane i drukowane w sierpniu 1944 roku w
Gdańsku, w lokalnej wojskowej jednostce kartograficznej przy XX Okręgu
Wojskowym (stellvertr. Generalkommando XX. A.K., Abtlg. Ia
Mess/Mil.-Geo. Danzig).
Wszystkie skany w rozdzielczości 300 dpi.
Kilka uwag: w odniesieniu do planów z bibliotek cyfrowych nie należy
ufać informacjom w metadanych plików odnośnie rozdzielczości plików -
często rozdzielczość jest dużo niższa niż widoczna w metadanych. Co
więcej, ze wzgędu na bardzo silną kompresję stosowaną w wielu
bibliotekach cyfrowych w Polsce, nawet wysoka rozdzielczość pliku nie
jest równoznaczna z wysoką jakością. Nie ma tu żadnych reguł, tzn.
niektóre pliki z tej samej biblioteki mogą być wyśmienite, podczas gdy
inne są bardzo złej jakości.
A jeśli ktoś rozczarowany jest brakiem nowych, ciekawych map, warto
zajrzeć tu... 1, 2, 3, 4, 5, 6
Pliki w powyższych linkach do
pobrania (a nie tylko do wyświetlania) znaleźć można u dołu stron, w rubryce
"Files". Skany tylko 300 dpi, ale - bardzo dobrej jakości.
nb. Pozostałe pliki z innych części Europy ze zbiorów Biblioteki
Uniwersytetu Berkeley znajdują się tutaj.
Biblioteka będzie skanować i dodawać do kolekcji nowe pliki, jednak
trudno jest podać jakieś konkrety bo sytuacja pandemiczna jest...
zmienna.
aaaNastąpiła przerwa w dostępie
do mapstera, w związku z tym, trzeba było usunąć najnowszą
(wczorajszą) aktualizację. Bardzo przepraszamy za zakłócenia, mam
nadzieję, że problem uda się usunąć w ciągu kilkunastu godzin.
Ponieważ w odniesieniu do większości nowych arkuszy nie mamy
skorowidzów w mapsterze, lub skorowidze pokrywają się z nowymi
arkuszami tylko częściowo, prawie wszystkie mapy dostępne są jedynie w
postaci list.
n.b. inne jednowiorstówki z terenów Estonii i Łotwy, oraz mapy w
skalach
1:126 000 (trójwiorstówki) i 1:420 000 (dziesięciowiorstówki), znaleźć
można za pośednictwem estońskiego katalogu zbiorów dostępnych w
łotewskich bibliotekach cyfrowych (katalogi określane jako K mapp, np. ten lub ten).
Pliki do pobrania w dość niskiej rozdzielczości, ok. 150 - 300 dpi i w
formacie jpg. Niestety materiały kartograficzne nie są zebrane w jednej
sygnaturze, zatem wymagają... cierpliwości. W wyszukiwaniu
zaawansowanym można wybrać obszar poszukiwań archiwalnych map tworząc
„prostokąt wyszukiwania” na małej mapie Europy Środkowej i natrafić na kartograficzne ciekawostki.
Niestety niektóre serwery zbiorów cyfrowych, np. ra.ee, są powolne i
niewydolne, dlatego nie zawsze udaje się pobrać interesujące
materiały.
Arkusz mógł nie powstać do 39r. (np. Wiedeń i Przemyśl kończono w 39 r. w pośpiechu z 1 mln.). Niemiecke skorowidze z 1940 i 41 r. również na to wskazują.
Dzień dobry, skorowidz '25' austriackiej (west Russland)- błędy: XXVII-9 brak G,H [podstawione z ark.XXIII:Lechów, Łagów]; w ark.XXVIII nieobecny G - Lechów, można go tu przenieść. Dobry zbiór, szkoda, że z "dzurami". Pozdrawiam.
Poniższy link do planu Pruszkowa z 1967 działa, ale plik wygląda jakby nie został w całości przesłany. Czy można go ponownie uploadować? Z góry dzięki. http://maps.mapywi g.org/m/City_plans /Central_Europe/PL AN_MIASTA_PRUSZKOW A_1967.jpg
