Ze zbiorów Biblioteki Kongresu dodaliśmy ok. 800 arkuszy map WIG w
skali 1:100 000. Większość z nich uzupełnia skorowidz główny
"wigówek", pozostałe, w cięciu map
rosyjskich, pokazują "dalekie Kresy"). Kilkanaście
niemieckich przedruków wygląda nieco inaczej (treść
pozaramkowa) niż znane powszechnie wydania "Sonderausgabe" lub jest to
kopia wydań polskich, których jeszcze nie mamy w oryginale.
Po wakacyjnej przerwie kolejne mapy z Biblioteki Kongresu w
Waszyngtonie: kilkadziesiąt arkuszy mało znanej niemieckiej
mapy w skali 1:50 tys z drugiej połowy 1944, tzn. Deutches Reich (Gen.
Gouv.). Małe arkusze obejmują teren środkowej Polski, a większe (z
których posiadamy tylko jeden), część bagien poleskich i okolice na
wschód od Lwowa. Pod skorowidzem
i listą arkuszy
w mapsterze pobrać można powojenne amerykańskie i brytyjskie skorowidze
pokazujące zachowane materiały z tej serii (stan na wczesne lata 50. XX
wieku)
Kolejna aktualizacja za kilka dni.
Ze zbiorów Biblioteki Kongresu dodaliśmy ok. 800 arkuszy map WIG w skali 1:25 000.
Niestety są to wydania prowizoryczne, z map rosyjskich, dlatego ich
szczegółowość pozostawia wiele do życzenia. Trzeba też pamiętać o tym,
że pokazują sytuację z przełomu XIX i XX wieku, w niektórych
przypadkach, do 1915 roku, jeśli za podstawę służyły niemieckie
przeróbki map rosyjskich z I wojny światowej.
Drugą część map prowizorycznych, z południowej częśći Polski,
udostępnimy najprawdopodobniej dopiero jesienią, choć wcześniej przewidujemy co najmniej jedną aktualizację innych materiałów.
1
Wszystkie materiały zostały przeniesione na nowy serwer i dostępne są
za pośrednictwem mapstera. Konieczne jest jeszcze
poprawienie linków na poszczególnych pod-stronach mapywig.org - nastąpi
to w ciągu kilku kolejnych dni.
Przy okazji dodaliśmy kilka map WIG w
skali 1:25 tysięcy.
Kolejna aktualizacja za kilka dni.
Dla odmiany, mamy złą wiadomość: od ok. soboty,
17 czerwca, przestaną być dostępne (tymczasowo) WSZYSTKIE pliki map (z
wyjątkiem Messtischblattów), oraz cała literatura. Dlatego,
jeśli ktoś chciałby pobrać skany, dobrze byłoby to zrobić to w ciągu
najbliższego tygodnia.
Powodem utrudnień są problemy z dotychczasowym dostawcą usług.
Oczywiście posiadamy kopie wszystkich plików na dyskach twardych,
dlatego nie ma zagrożenia, iż cokolwiek zniknie bezpowrotnie, jednak
przesłanie ok. 50 tys map (ponad 1 TB danych) na nowy serwer zajmie co najmniej kilka tygodni.
Obie strony, tj. mapywig.org i igrek.amzp.pl (czyli "mapster"), będą
nadal funkcjonować, choć - tymczasowo - bez dostępu do literatury i map
(z wyjątkiem Messtischblattów, przechowywanych na innym serwerze).
W pierwszej kolejności, w ciągu kilku kolejnych tygodni, postaramy
się stopniowo przenieść wszystkie mapy na serwer ftp z dostępem
publicznym, tzn. bez konieczności logowania, a w dalszej perspektywie
(2 - 3 miesiące) przywrócić pełną funkcjonalność, tzn. wyszukiwanie i
pobieranie map za pośrednictwem strony igrek.amzp.pl.
Jednocześnie trwają prace nad opracowaniem kolejnych materiałów
kartograficznych ze zbiorów Biblioteki Kongresu choć, z konieczności,
ich udostępnienie będzie musiało poczekać co najmniej do lata.
Ze zbiorów Biblioteki Kongresu dodaliśmy:
- ok. 530 arkuszy mapy WIG 1:25 000
nowego typu: wydania tymczasowe, normalne, turystyczne, (wśród nich dwa
arkusze wydrukowane już we wrześniu 1939 r). W zbiorach dostępnych jest
zatem ok. 95% wszystkich wydanych map tego typu (skorowidz).
- ok. 140 wydań niemieckich. Są to
przedruki map WIG, arkusze oparte o niewydane materiały WIG, oraz
niemieckie aktualizacje z lat II wojny światowej, aktualizowane
częściowo z niemieckich zdjęć lotniczych.
Ze zbiorów własnych:
- ok. 230 arkuszy amerykańskiej mapy 1:25 000
z lat 50. XX wieku (AMS M851 Poland), przedruków map
niemieckich (Messtischblattów / Topographische Karte), które z kolei
często są przedrukami map WIG.
- Lemberg (ok. II.1944) - na
odwrocie mapy 1:300 000 X53 Starodub
- Stanisławów - skan tego samego
planu, który prezentujemy ze zbiorów Biblioteki Kongresu, jednak tym
razem z nieuszkodzonego oryginału, oraz w wyższej rozdzielczości (600
dpi)
ponad 30 arkuszy bardzo efektownej, austro-węgierskiej mapy pt.
"Plan okolic twierdzy Kraków" (Festungs-umgebungs-plan von Krakau)
w skali 1:10 tys., z lat 1899 - 1904). Uzupełnienie brakujących arkuszy
zajmie nieco czasu, ponieważ znane nam instytucje, w których znajdują
się arkusze tej mapy, oferują warunki nie do przyjęcia, dlatego
postaramy się znaleźć brakujące arkusze gdzie indziej.
Kilkanaście arkuszy planowanej niemieckiej serii map 1:50 000
(Deutsche Karte), głównie z terenów zachodniej Polski (kilka arkuszy z
Niemiec). Są to zarówno arkusze, które już mamy w zbiorach (teraz o
wiele lepsze skany), oraz nowe, które uzupełniły większość luk.
Wśród nowych map Uebersichtskarte von Mitteleuropa 1:300,000
pojawiły się trzy arkusze, prawdopodobnie manuskrypty rozpoczętej, ale
nie wydanej wersji "Baustoffskarte Polen" (mapa materiałów budowlanych)
- Leutschau,Warschau i Allenstein. Niestety nie są to
oryginały, a kopie wykonane tuż po wojnie - mało czytelne i niezbyt
ostre, dlatego służą raczej jako ciekawostka.
Ciekawa publikacja z 1939 r.: "Szlachta zagrodowa we wschodnich powiatach
Wołynia i Polesia" (pdf, 71 Mb!) - to pierwsza z ok. 60
publikacji, głównie związanych z kartografią, którą udało się
przeskanować za zgodą Działu Naukowego Biblioteki Kongresu.
Na koniec informacja
dotycząca (niedziałających) Messtischblattów - praca nad przywracaniem
trwa i natychmiast po jej zakończeniu, pojawi się informacja na ten
temat.
Kolejna aktualizacja nowości za ok. tydzień (tym razem powinno obyć się
bez opóźnień)
2. Befestigungskarte U.d.S.S.R. 1941 (Mapa
umocnień ZSRR). Dodatkowo, pod listą map, znajduje się skorowidz
(kopia), oraz 5 załączników - nakładek z aktualizacją dot. umocnień
(niektóre nakładki odnoszą się do dwóch arkuszy). Ok. 10 arkuszy z
serii Rumänien 1:100,000 dostępnych jest na oddzielnym skorowidzu.
Niestety arkusze w trzeciej wersji (Russland 1:100 000) nie zmieściły
się na skanerze, być może uda się je przeskanować w przyszłości.
3. Befestigungskarte Mitte Dezember 1944. Arkusze
pokazujące przebieg liniii frontu wschodniego (płn-płd), stan na połowę
grudnia 1944 r.
4. Mil.-Geo.-Karte (Gebietsteil Generalgouvernement)
- wydanie z dodrukami wojskowo-geograficznymi, obejmuje Polskę
środkową, południową i płd-wschodnią (Kresy). Na odwrotach kilku map
znajdują się, dostępne jako załączniki do arkuszy, plany miast
(Petrikau, Tomaszow, Radom, Kielce, Lublin, Reichshof i Lemberg).
Następną aktualizację przewidujemy za ok. tydzień.
Dzięki pomocy i cierpliwości pana Mike
Bushera i jego zespołu zdziału
kartografii Biblioteki Kongresu w Waszyngtonie, w ciągu ok.
2,5 tygodnia udało się przeskanować ok. 4 tysięcy bardzo ciekawych, często
unikalnych, a w niektórych wypadkach, jeszcze nieskatalogowanych map.
Biorąc pod uwagę, że zbiory kartograficzne Biblioteki liczą ok. 5,5 miliony
arkuszy, oraz że w ciągu roku można zorganizować praktycznie nie więcej niż
dwie podobne sesje robocze, przeskanowanie pozostałych 5 mln 496 000 tys.
map powinno zająć nam nie więcej niż 687 lat (być może nieco krócej,
jeśli dział kartografii wprowadzi, wzorem innych czytelni tejże
biblioteki, „soboty robocze”).
W międzyczasie pierwsza partia map: ok. 150
starszych wydań map WIG, określanych w 1927 r. jako
„Plany 1:25,000”. Sa to arkusze zarówno zebrane w tzw. Rejony, jak i
indywidualne (większość w rozdzielczości 600 dpi).
Pod listą map oraz pod skorowidzem w mapsterze dostępny jest Klucz
znaków map WIG 1:25,000, również ze zbiorów Biblioteki
Kongresu.
Kolejne mapy z Biblioteki Kongresu postaramy się udostępnić jak najszybciej,
a prawdopodobnie następna aktualizacja pojawi się za ok. 1 – 2 tygodnie, lub
wcześniej.
Informacja dot. niemieckich map topograficznych w skali 1:25 000
(Messtischblatt), które od kilku tygodni są niedostępne: prawie
wszystkie arkusze trafiły już na nasz serwer i powinny być dostępne w
przeciągu 1 – 2 tygodni (być może wcześniej).
19 kwietnia 2014 roku - problemy z mapami niemieckimi
Po Świętach miały być dobre wiadomości, ale będą złe:
1. pliki map niemieckich (1:25,000), tzn. Messtischblatt / Topographische
Karte, oraz ich amerykańskie kopie są chwilowo niedostępne i nie wiadomo,
kiedy uda się je przywrócić, choć mamy nadzieję, że nastąpi to w
przeciągu kilku dni, a nie tygodni. Postaramy się umieścić je na naszym
serwerze, choć nie wiadomo, czy nie spowoduje to "pociągnięcia" w niebyt
naszego własnego (rzekomo "nieograniczonego") serwera i transferu.
2. Wprawdzie nie mamy żadnych sygnałów, że jesteśmy w kolejce do
"zniknięcia" na wszelki wypadek chciałem jednak uprzedzić: JEŚLI pewnego
pięknego ranka zamiast strony mapywig.org pojawi się "Błąd 404" - prosimy o
nieregulowanie odbiorników. Strona z pewnością wróci, choć przywrócenie
wszystkich plików może nieco potrwać - w tej chwili udostępnianych jest ok.
1,1 TB map w formacie jpg, a przesłanie takiej ilości danych na inny serwer
nie zajmie ani kilku godzin, ani kilku dni. Cóż, takie są uroki
"nielimitowanych" usług z nieokreślonym limitem, z dolnej półki cenowej.
3. Na poprawę humoru, mapa. Jedna, ale za to stuletnia, podwójna i -
dwustronna. Chwilowo w rozdzielczości 300 dpi, ale za kilka dni również w
pełnej rozdzielczości (600 dpi): Mapa, strona
A Mapa, strona
B
Oprócz map mamy - długo oczekiwaną - aktualizację
"literatury", wśród której najważniejsze chyba są roczniki
Wiadomości Służby Geograficznej (1927 - 1931),
oraz ostatni zeszyt WSG (2) z 1948 r. Pliki
pdf powstały z połączenia przeskanowanych egzemplarzy papierowych w
bibliotece Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu A. Mickiewicza w Poznaniu,
uzupełnionych o strony numerów WSG przeskanowane na potrzeby Chełmskiej
Biblioteki Cyfrowej. Ponieważ nie dysponujemy dokładną listą załączników
(map), które przez wiele lat były łakomym kąskiem dla czytelników, trudno
określić, czy przeskanowane materiały są kompletne.
Kolejne roczniki - 1932 - 1938 udostępnimy prawdopodobnie jesienią tego
roku.
Zbiór niemieckich
map z czasów II wojny światowej - Russland 1:100 000,
został uzupełniony o ok. 180 nowych arkuszy. Mapy te
pochodzą z lat 1940 - 1942 i obejmują tereny, w dużym uproszczeniu, na
wschód od "Kresów". Materiał wykorzystywany przez Niemców jest bardzo
niejednolity (od map fińskich w skali 1:50 tys. przez mapy carskie w skali
1:126 tys, aż po radzieckie w skali 1:200 tys.), dlatego dokładność sporej
części arkuszy pozostawia wiele do życzenia. Pełną gamę wykorzystanych
źródeł obejrzeć można na ich skorowidzu.
Uwaga! Niektóre mapy są bardzo duże, dlatego pliki jpg mogą liczyć nawet do
90 Mb.
Również z naszych zbiorów pochodzi ciekawy plan
Warszawy z okresu Powstania Warszawskiego, w nietypowej skali 1:50 tys.
Nie jest to jednak plan wykorzystywany przez lotnictwo alianckie zrzucające
zaopatrzenie dla powstańców, a raczej jeden z kilku (nastu) planów
powstałych w ramach raportu na tamt Powstania, prawdopodobnie pod koniec
1944 r.
Z literatury, dzięki uprzejmości pana Ryszarda Hubisza, przeskanowaliśmy
publikację z 1939 r. pt. "Statistiches
Gemeindeverzeichnis bisherigen polnischen Staates..." (pdf,
ok. 170 MB!)
W pełnym brzmieniu "Statystyczny katalog społeczności byłego państwa
polskiego, z uwzgłędnieniem ustalonej dn. 28 września 1939 roku granicy
niemieckich i radzieckich interesów państwowych".
Dość pokaźną broszura liczy ok. 240 stron i trzy mapy. Składa się jednak,
przede wszystkim, z tablic dot. grup narodowościowe (można się domyślać, że
nie dla statystyków-hobbistów) wg. polskiego podziału jednostek
administracyjnych II RP. Publikację wydała, znana już przed
wojną, instytucja o nazwie "Publikationsstelle Berlin-Dahlem",
o której po niemiecku poczytać można w wikipedii
Więcej informacji o tejże instytucji znaleźć można (po angielsku) w
książkach pt. "Germany turns eastwards. A study of Ostforschung in the Third
Reich", oraz "German Scholars and Ethnic Cleansing, 1919-1945"
