Kolejne plany z polony będziemy udostępniać stopniowo, ponieważ
każdy z nich wymaga stworzenia oddzielnej, choćby minimalnej metryczki,
a ponieważ planów jest kilka tysięcy, zajmie to sporo czasu.
Jednocześnie będziemy uaktualniać niektóre skorowidze, wprowadzając do
nich arkusze-sierotki, do tej pory dostępne tylko na listach. Nie
chodzi tylko o estetykę, ale o możliwość wyszukiwania miejscowości w
mapsterze, która oparta jest na współrzędnych geograficznych.
I na koniec, jedna z map z zestawu, jaki
latem tego roku przekazał nam Peter Clark i który udostępnimy w całości
na początku przyszłego roku. Swoją drogą... minęło 77 lat i nagle
okazuje się że - w pewnym sensie - mapa staje się ponownie aktualna.
1
Otrzymaliśmy wiadomość, że w wieku 95 lat zmarł Peter K. Clark, w
kręgach kartograficznych znany jako ‘PKC’, który przez wiele lat
wspierał naszą działalność. Oprócz polskich powiązań rodzinnych, miał
też nietuzinkowy życiorys zawodowy, przez wiele lat związany był z
brytyjską kartografią wojskową (nb. dużo później dowiedział się, że w
pokoju obok pracowało kilku byłych oficerów WIG, którzy po wojnie nie
wrócili do Polski, a latach 50. XX wieku wyemigrowali dalej, do
Afryki). W późniejszych latach był odpowiedzialny za
zbiory kartograficzne Royal Geographic Society.
Trudno, w kilku słowach oddać Jego wkład w to, co robimy, najkrócej
można określić to tak: oprócz udostępnienia własnych zbiorów
kartograficznych i szczegółów, które trudno znaleźć w tzw.
‘literaturze’, wielokrotnie wskazywał nam źródła materiałów i kontakty
w instytucjach, nie tylko brytyjskich, których wcześniej w ogóle nie
braliśmy pod uwagę, albo do których dotarcie byłoby trudne lub
niemożliwe bez Jego osobistej rekomendacji. Nb. w styczniu 2022 r.
postaramy się udostępnić bardzo ciekawy materiał kartograficzny, który
Peter przekazał nam latem tego roku.
I jeszcze jedno wspomnienie:
„... w latach 50. XX wieku
wyliczaliśmy współrzędne celów dla (brytyjskich) rakiet z głowicami
atomowymi na wypadek wojny z blokiem wschodnim. Cel? A, nie pamiętam
dokładnie, jakieś lotnisko wojskowe koło Wilna, a potem - chyba
Okęcie... (śmiech)”.
Uzupełnienie zbiorów:
powojenne wydanie
map WIG z lat 1947 - 1955, tzw. 'Borowa Góra'. Z tego
wydania ok. 100 arkuszy ze zbiorów archiwum Wydziału Nauk
Geograficznych i Geologicznych UAM w Poznaniu, oraz kilka arkuszy ze z
cyfrowych zbiorów BN (polona.pl). Nie planujemy, przynajmniej
w najbliższym czasie, znacznie uzupełnić tej serii.
Od wczoraj nie działa Mapster (= koń, jaki jest, każdy widzi).
Oczywiście poinformujemy o rozwiązaniu tego problemu, jednak nie
wiadomo jeszcze, jak szybko to nastapi. W międzyczasie wszystkie pliki
(mapy, plany, dokumenty) dostępne są wejściem „od kuchni”,
choć dla niektórych widok może być nieco... zaskakujący, a znalezienie
konkretnych map - utrudnione.
ok. 300 arkuszy radzieckiej
topograficznej w skali 1:25 000 z terenu Polski,
przede wszystkim z wybrzeża, pogranicza polsko-niemieckiego i Dolnego
Śląska,
oraz nieliczne arkusze z Żuław. Uwaga! Skorowidz tych
map jest bardzo
szeroki, tak jak szerokie były zainteresowania Armii Radzieckiej. W
wyniku tego skorowidz ładuje się długo i powoli.
Nieco szybciej arkusze dostępne są za pośrednictwem listy, oczywiście wszystkie też
pojawiają się na liście wyszukiwarki miejscowości w mapsterze.
ok. 700 arkuszy
wojskowej mapy topograficznej Sztabu Generalnego Wojska Polskiego w
skali 1:25 000,
pierwsze, najstarsze wydanie, z ok. 1955 - 1961 roku. Ok. 220 arkuszy
pochodzi ze zbiorów Biblioteki Narodowej (600 dpi), a kolejne, ok. 500,
ze zbiorów prywatnych (rozdzielczość 300 - 600 dpi). Chwilowo nie mamy
dostępu do innych map tej serii, postaramy się jednak udostępnić pewną
ilość arkuszy w wydaniu radzieckich (cyrylica)
również kilkanaście arkuszy zbiorczych tej samej mapy. Niestety
często
nie były one wykonywane w określonych blokach, dlatego trafiły na kilka
list: A, B, C. Uwaga:
duże płachty papieru, skanowane w rozdzielczości
600 dpi, stąd bardzo duże pliki jpg, sięgające 130 Mb. Rada, jak
zwykle, ta sama - pobrać, a dopiero potem otwierać...
Nb. nie należy sugerować się
datą druku wyżej wymienionych planów - treść o dobrych kilka lat
poprzedza druk!
Inne plany miast:
- plan Przemyśla, prawdopodobnie z
lat 30 XX wieku
- dwa plany Berlina z przełomu XIX
i XX wieku, kontrastowo zaznaczające infrastrukturę kolejową i
tramwajową
- plan Dover, Narvik i Tirana - wydane przez tow.
radzieckich na początku lat 70. XX wieku
kilka niemieckich przedruków map Rumunii (Rumänian 1:100 000);
jeden, ciekawszy arkusz, z serii 'Mapa fortyfikacji rumunskich'
(Befestigungskarte (Rumänian)
kilkanaście map niemieckich ZSRR z II w. światowej (seria: Russland 1:100 000)
niemiecki plan Białegostoku z 1941 r.
(identyczny plan już udostępniamy, jako część publikacji
przygotowywanej do ataku na ZSRR, Mil-Geo Angaben ueber das
Europaeische Russland), obecna wersja to dodruk, nie mamy informacji, z
czym konkretnie był związany.
1
Ze zbiorów Biblioteki Narodowej, za pośrednictwem biblioteki cyfrowej
polona.pl, dodaliśmy zbiór map WIG (mapa
szczegółowa Polski) w skali 1:25 000, oraz ich niemieckich przedruków i
przeróbek.
- ok. 900 oryginalych arkuszy WIG, w wydaniu normalnym, turystycznym,
tymczasowym i prowizorycznym
- ok. 450 wersji niemieckich, wydanych przez Reichsamt fuer
Landesaufnahme (1940 - 1944), D. Mil.-Kart. Inst. Warschau (1941 -
1942), oraz różne jednostki i drukarnie polowe Wehrmachtu (1943 - 1945).
W zasadzie wszystkie powyższe arkusze są już dostępne z innych źródeł,
jednak tym razem przeskanowano je w rozdzielczości 600 dpi (z wyjątkiem
niektórych rewersów, w rozdzielczości 300 dpi). Są wśród nich również
arkusze rzadkie, korekcyjne, oraz akcepty.
nb. nie jest to kompletny zestaw tych map w Bibliotece Narodowej, w
zbiorach polona.pl brakuje (orientacyjnie) od kilkunastu do
kilkudziesięciu arkuszy znajdujących się w BN.
nowy
Ze zbiorów Biblioteki Narodowej (polona.pl), ok. 500 niemieckich kopii mapy taktycznej w
skali 1:100 000. Kopie są niedatowane, dlatego ze względu na
brak informacji w archiwalnych źródłach niemieckich, można przyjąć
datowanie na ok. 1939 r.
nowy
Pan Wojciech Włoskowicz z Państwowej Akademii Nauk poinformował nas o
udostępnieniu w internecie swojej monografii pt. ‘Uzus toponimiczny.
Zarys teorii na przykładzie polskiej toponimii Huculszczyzny’. W
szczególności, interesujący w kontekście historycznych map, rozdział
4.4. pt. ‘Toponimia Huculszczyzny w kartografii’.
Publikację pobrać można w pliku pdf, skompresowanym do zip, z tego
adresu: https://rcin.org.pl/dlibra/publication/195592
Aktualizacja map: za pośrednictwem projektu polona.pl, ale ze zbiorów
Uniwersytetu Jagiellońskiego, dodaliśmy ok. 550 arkuszy austro-węgierskiej
Specialkarte w skali 1:75 000. Niestety nie są to arkusze
uzupełniające ‘białe plamy’ na skorowidzu, ale wersja (w rozdzielczości
600 dpi) map, wcześniej dostępnych w rozdzielczości 300 dpi, z tych
samych zbiorów.
Ponieważ przychodziły do nas prośby o udostępnienie niemieckich map
topograficznych (Topographische Karte / Messtischblatt) z terytorium
Niemiec, zebraliśmy skany map z dwóch bibliotek, kanadyjskiego
uniwersytetu mcMaster i University of Berkeley, plus kilkadziesiąt
własnych arkuszy, w sumie ok. 3100 arkuszy, które można pobierać ze
skorowidza „Topographische Karte - Niemcy.”
- mapy z Berkeley w rozdzielczości 300 dpi, a zbiory z McMaster, oraz
prywatne - 600 dpi. Ok. 25 arkuszy z pogranicza Holandii i Francji nie
ma swojego miejsca w
skorowidzu, dlatego ‘wypadły’ poza jego krawędź i dostępne są tylko na
liście map (arkusze te oznaczone są na liście jako ‘empty’. Przy okazji
porządków, dodaliśmy kilkanaście zagubionych brytyjskich i
amerykańskich kopii map niemieckich z serii GSGS 4144 (Germany 1:25 000).
W zasadzie jednak nie planujemy dalszego uzupełnienia map TK z
terytorium Niemiec, bo ilość arkuszy, biorąc pod uwagę, że każdy wydano
w co najmniej kilkunastu wydaniach, idzie w kilkadziesiąt tysięcy...
W ramach remanentu, dodaliśmy też, ze zbiorów University of California,
ok. 320 arkuszy Topogr. Karte von Bayern w skali 1:25 000
(300 dpi) z lat 1901 - 1942, oraz ok. 25 arkuszy tego samego typu z
naszych własnych zbiorów (600 dpi). Ponieważ mapy tego typu nie
pokrywają się dokładnie z arkuszami Topographische Karte
(Messtischblatt) 1:25 000, trafiły na oddzielną listę. Stan prac nad tą
mapą przedstawiają skorowidze z 1944 r. u dołu listy map.
Ta mapa sprawia problem po wpisaniu w wyszukiwarkę miejscowości z tego obszaru. Zentr-Polen Leslau - Krasnik (1:300 000 Ubersichtskarte von Mitteleuropa+rozsz erzenie - WW2
Arkusz mógł nie powstać do 39r. (np. Wiedeń i Przemyśl kończono w 39 r. w pośpiechu z 1 mln.). Niemiecke skorowidze z 1940 i 41 r. również na to wskazują.
Dzień dobry, skorowidz '25' austriackiej (west Russland)- błędy: XXVII-9 brak G,H [podstawione z ark.XXIII:Lechów, Łagów]; w ark.XXVIII nieobecny G - Lechów, można go tu przenieść. Dobry zbiór, szkoda, że z "dzurami". Pozdrawiam.
Poniższy link do planu Pruszkowa z 1967 działa, ale plik wygląda jakby nie został w całości przesłany. Czy można go ponownie uploadować? Z góry dzięki. http://maps.mapywi g.org/m/City_plans /Central_Europe/PL AN_MIASTA_PRUSZKOW A_1967.jpg
