1. Dzięki nieustającym wysiłkom dostawcy naszych usług hostingowych,
przez jakiś (nieznany, być może dłuższy) czas, kontakt za pośrednictwem
e-maila (info, itd.) będzie niemożliwy (pilne problemy prosimy zgłaszać
przez shoutbox po prawej stronie).
2. Dodaliśmy kilkadziesiąt planów miast w Polsce:
- ze zbiorów pana Ryszarda Hubisza: Jawor, Warszawa,
Bytom i
niemiecki plan Żyrardowa
z połowy 1944 roku (chyba jedyny plan, na którym ul. Hermana Göringa
przecina się z ul. 1 Maja). Oprócz planów miast, również niemiecka kopia
wigowskiej mapy 1:25 000 (Lemberg-Dublany), również z 1944 r.
- kilkadziesiąt innych
planów, głównie z Polski, oraz kilka z Ukrainy (ze zbiorów
polona.pl - Biblioteka Narodowa)
Chcielibyśmy poinformować, że nie będziemy udostępniać żadnych materiałów kartograficznych związanych z rosyjskim atakiem na Ukrainę. Co do samej wojny, sprawa jest tak oczywista, że każdy w miarę rozgarnięty człowiek wie, co w tej sytuacji może zrobić i nie potrzebuje naszych wskazówek.
pl
Dla
odmiany - „literatura” (zaległa) - nawiązująca, zbiegiem okoliczności,
do bieżących wydarzeń na Ukrainie: są to dwie teczki niemieckich
materiałów, które przekazał nam zmarły niedawno Peter K. Clark.
Materiały, oznaczone jako „Geheim!”, przygotowane przez niemiecką
jednostkę inżynieryjno-geologiczną (Wehrgeologenstelle 16) dotyczą
warunków terenowych wzdłuż rzek Dniepr i Bug, poza które, w 1943/44 r.,
wycofywały się armie niemieckie.
Nie wiemy, w jaki sposób Peter wszedł w posiadanie tych materiałów; w
latach powojennych pracował dla brytyjskich, wojskowych służb
kartograficznych, a następnie był kuratorem zbiorów kartograficznych w
Royal Geographic Society. Najprawdopodobniej teczki zostały przejęte
przez wojska brytyjskie w okupowanych Niemczech, a po ich wykorzystaniu
przez brytyjskie służby wywiadowcze, w latach zimnej wojny,
prawdopodobnie miały zostać „zutylizowane” (= trafić na śmietnik).
Ponieważ Peter był zawodowo i osobiście zainteresowany Europą
Wschodnią, szczególnie Polską, zdawał sobie sprawę, że niektóre
dokumenty są unikatowe i dlatego starał się je uratować (nb. dzięki
temu przekazał nam kilka rzadkich publikacji WIG). To, czego nie
zniszczono, w większości trafiło, razem z mapami, do
różnych bibliotek w W. Brytanii, głównie British Library (gdzie
do dziś nie zostały skatalogowane). Od razu trzeba jednak dodać, że nie
mamy ‚w zanadrzu‘ żadnych innych, podobnych materiałów, a wszystkie
inne, choć nie tak rzadkie, udostępniamy tak szybko, jak to fizycznie
możliwe.
Zawartość teczek dostępna jest w formacie pdf. Ponieważ niektóre mapy
są ogromne (najdłuższa liczy ponad 2 m. długości) i przeskanowaliśmy je
w rozdzielczości 600 dpi, większy z dwóch plików pdf liczy sobie ponad 800 Mb. Wymaga zatem cierpliwości przy
pobieraniu, otwieraniu, oraz powiększaniu map.
Dla wygody, pliki udostępniamy również w wersji „małej”, ale w
zupełności czytelnej, o wielkościach ok. 150 Mb i 80 Mb. Oczywiście do
zapoznania się z maszynopisami, konieczna jest znajomość języka
niemieckiego. Numeracja stron jest co najmniej podwójna i czasem
niespójna, być może niektórych materiałów brakuje, nie wiadomo
też, czy zostały usunięte jeszcze przez Niemców, czy już przez
Brytyjczyków. Wszystkie strony jednak zostały przeskanowane dokładnie w
takiej kolejności, w jakiej były wpięte w teczkach.
Materiały można pobrać z działu „Literatura” (ok. 3/4, w dole
strony), gdzie zamieściliśmy też skrócone tłumaczenie brytyjskich
komentarzy dot. zawartości teczek.
nb. kilkanaście map z zestawu, w skali 1:50 tys i jedną mapę w skali 1:100 000 udostępniliśmy
również na skorowidzach.
1
Dodaliśmy ok. 940 arkuszy
radzieckiej, powojennej mapy topograficznej w skali 1:25 tys z
terytorium Litwy, w rozdzielczości 600dpi. Ponieważ
skorowidz map 1:25 tys tego typu, z dość oczywistych powodów, jest
bardzo rozległy, jego
otwieranie może zająć sporo czasu
- wygląda na to, że przeglądarki takie jak Opera i Edge, radzą sobie
nieco sprawniej niż Firefox. Oczywiście mapy dostępne są również w
postaci listy
oraz pojawią się po wpisaniu większej nazwy miejscowości w wyszukiwarce
mapstera. Tam, gdzie było to możliwe, przy godłach i nazwach arkuszy,
podawaliśmy również alternatywne nazwy miejscowości (polskie,
niemieckie, litewskie czy łotewskie), mogą jednak zdarzyć się błędy, bo
niektóre nazwy miejscowości powtarzają się w jednym języku, ale mogą
mieć warianty w innych językach.
nb, aby wyszukać w mapsterze mapy wg. współprzędnych geograficznych,
gdy w pobliżu nie ma żadnej większej miejscowości, można skorzystać z
nieoficjalnej funkcji wyszukiwarki mapster. Najpierw należy znaleźć
pozycję danego miejsca w terenie, np. na google maps. Po kliknięciu
LEWYM klawiszem myszy na dowolne miejsce w terenie, w google maps
powinno pojawić się w dolnej części ekranu małe okienko. Po kliknięciu
na współrzędne geograficzne w tym okienku (nie da się ich skopiować
kursorem myszy), pojawią się one po lewej stronie, zwykle pod zdjęciem
lokalizacji, o ile takie zdjęcie jest dostępne. Należy skopiować (CTRL
+ C) współrzędne w formacie UTM, które wyglądają np. tak:
53.951819, 23.519671
Pierwszą część zapisu, przed
przecinkiem, tj. 53.951819, należy skopiować (CTRL + C) i wkleić (CTRL
+ V) do linka poniżej:
http://igrek.amzp.pl/result.php?cmd=pt&lat=XXX&lon=YYY&hideempty=on
- zastępując wyłącznie
litery XXX (trzeba być ostrożnym, aby nie skopiować, lub nie skasować
znaków przed lub po XXX).
Drugą część zapisu, po
przecinku, w tym wypadku 23.519671, należy skopiować (CTRL + C) a
następnie wkleić (CTRL A+ V) do tego samego linka, podstawiając
współrzędne za YYY.
Tak przygotowany, cały link trzeba zaznaczyć kursorem, skopiować do
schowka (CTRL + C) a następnie wkleić (CTRL + V) w główne okienko
wyszukiwarki: http://igrek.amzp.pl/result.php?cmd=pt&lat=53.951819&lon=23.519671&hideempty=on
- nie zapominając też o komendzie 'Enter' (klawisz Return, ze strzałką
w dół i w lewo).
Kolejne plany z polony będziemy udostępniać stopniowo, ponieważ
każdy z nich wymaga stworzenia oddzielnej, choćby minimalnej metryczki,
a ponieważ planów jest kilka tysięcy, zajmie to sporo czasu.
Jednocześnie będziemy uaktualniać niektóre skorowidze, wprowadzając do
nich arkusze-sierotki, do tej pory dostępne tylko na listach. Nie
chodzi tylko o estetykę, ale o możliwość wyszukiwania miejscowości w
mapsterze, która oparta jest na współrzędnych geograficznych.
I na koniec, jedna z map z zestawu, jaki
latem tego roku przekazał nam Peter Clark i który udostępnimy w całości
na początku przyszłego roku. Swoją drogą... minęło 77 lat i nagle
okazuje się że - w pewnym sensie - mapa staje się ponownie aktualna.
1
Otrzymaliśmy wiadomość, że w wieku 95 lat zmarł Peter K. Clark, w
kręgach kartograficznych znany jako ‘PKC’, który przez wiele lat
wspierał naszą działalność. Oprócz polskich powiązań rodzinnych, miał
też nietuzinkowy życiorys zawodowy, przez wiele lat związany był z
brytyjską kartografią wojskową (nb. dużo później dowiedział się, że w
pokoju obok pracowało kilku byłych oficerów WIG, którzy po wojnie nie
wrócili do Polski, a latach 50. XX wieku wyemigrowali dalej, do
Afryki). W późniejszych latach był odpowiedzialny za
zbiory kartograficzne Royal Geographic Society.
Trudno, w kilku słowach oddać Jego wkład w to, co robimy, najkrócej
można określić to tak: oprócz udostępnienia własnych zbiorów
kartograficznych i szczegółów, które trudno znaleźć w tzw.
‘literaturze’, wielokrotnie wskazywał nam źródła materiałów i kontakty
w instytucjach, nie tylko brytyjskich, których wcześniej w ogóle nie
braliśmy pod uwagę, albo do których dotarcie byłoby trudne lub
niemożliwe bez Jego osobistej rekomendacji. Nb. w styczniu 2022 r.
postaramy się udostępnić bardzo ciekawy materiał kartograficzny, który
Peter przekazał nam latem tego roku.
I jeszcze jedno wspomnienie:
„... w latach 50. XX wieku
wyliczaliśmy współrzędne celów dla (brytyjskich) rakiet z głowicami
atomowymi na wypadek wojny z blokiem wschodnim. Cel? A, nie pamiętam
dokładnie, jakieś lotnisko wojskowe koło Wilna, a potem - chyba
Okęcie... (śmiech)”.
Uzupełnienie zbiorów:
powojenne wydanie
map WIG z lat 1947 - 1955, tzw. 'Borowa Góra'. Z tego
wydania ok. 100 arkuszy ze zbiorów archiwum Wydziału Nauk
Geograficznych i Geologicznych UAM w Poznaniu, oraz kilka arkuszy ze z
cyfrowych zbiorów BN (polona.pl). Nie planujemy, przynajmniej
w najbliższym czasie, znacznie uzupełnić tej serii.
Od wczoraj nie działa Mapster (= koń, jaki jest, każdy widzi).
Oczywiście poinformujemy o rozwiązaniu tego problemu, jednak nie
wiadomo jeszcze, jak szybko to nastapi. W międzyczasie wszystkie pliki
(mapy, plany, dokumenty) dostępne są wejściem „od kuchni”,
choć dla niektórych widok może być nieco... zaskakujący, a znalezienie
konkretnych map - utrudnione.
ok. 300 arkuszy radzieckiej
topograficznej w skali 1:25 000 z terenu Polski,
przede wszystkim z wybrzeża, pogranicza polsko-niemieckiego i Dolnego
Śląska,
oraz nieliczne arkusze z Żuław. Uwaga! Skorowidz tych
map jest bardzo
szeroki, tak jak szerokie były zainteresowania Armii Radzieckiej. W
wyniku tego skorowidz ładuje się długo i powoli.
Nieco szybciej arkusze dostępne są za pośrednictwem listy, oczywiście wszystkie też
pojawiają się na liście wyszukiwarki miejscowości w mapsterze.
ok. 700 arkuszy
wojskowej mapy topograficznej Sztabu Generalnego Wojska Polskiego w
skali 1:25 000,
pierwsze, najstarsze wydanie, z ok. 1955 - 1961 roku. Ok. 220 arkuszy
pochodzi ze zbiorów Biblioteki Narodowej (600 dpi), a kolejne, ok. 500,
ze zbiorów prywatnych (rozdzielczość 300 - 600 dpi). Chwilowo nie mamy
dostępu do innych map tej serii, postaramy się jednak udostępnić pewną
ilość arkuszy w wydaniu radzieckich (cyrylica)
również kilkanaście arkuszy zbiorczych tej samej mapy. Niestety
często
nie były one wykonywane w określonych blokach, dlatego trafiły na kilka
list: A, B, C. Uwaga:
duże płachty papieru, skanowane w rozdzielczości
600 dpi, stąd bardzo duże pliki jpg, sięgające 130 Mb. Rada, jak
zwykle, ta sama - pobrać, a dopiero potem otwierać...
Nb. nie należy sugerować się
datą druku wyżej wymienionych planów - treść o dobrych kilka lat
poprzedza druk!
Inne plany miast:
- plan Przemyśla, prawdopodobnie z
lat 30 XX wieku
- dwa plany Berlina z przełomu XIX
i XX wieku, kontrastowo zaznaczające infrastrukturę kolejową i
tramwajową
- plan Dover, Narvik i Tirana - wydane przez tow.
radzieckich na początku lat 70. XX wieku
kilka niemieckich przedruków map Rumunii (Rumänian 1:100 000);
jeden, ciekawszy arkusz, z serii 'Mapa fortyfikacji rumunskich'
(Befestigungskarte (Rumänian)
kilkanaście map niemieckich ZSRR z II w. światowej (seria: Russland 1:100 000)
niemiecki plan Białegostoku z 1941 r.
(identyczny plan już udostępniamy, jako część publikacji
przygotowywanej do ataku na ZSRR, Mil-Geo Angaben ueber das
Europaeische Russland), obecna wersja to dodruk, nie mamy informacji, z
czym konkretnie był związany.
1
Ze zbiorów Biblioteki Narodowej, za pośrednictwem biblioteki cyfrowej
polona.pl, dodaliśmy zbiór map WIG (mapa
szczegółowa Polski) w skali 1:25 000, oraz ich niemieckich przedruków i
przeróbek.
- ok. 900 oryginalych arkuszy WIG, w wydaniu normalnym, turystycznym,
tymczasowym i prowizorycznym
- ok. 450 wersji niemieckich, wydanych przez Reichsamt fuer
Landesaufnahme (1940 - 1944), D. Mil.-Kart. Inst. Warschau (1941 -
1942), oraz różne jednostki i drukarnie polowe Wehrmachtu (1943 - 1945).
W zasadzie wszystkie powyższe arkusze są już dostępne z innych źródeł,
jednak tym razem przeskanowano je w rozdzielczości 600 dpi (z wyjątkiem
niektórych rewersów, w rozdzielczości 300 dpi). Są wśród nich również
arkusze rzadkie, korekcyjne, oraz akcepty.
nb. nie jest to kompletny zestaw tych map w Bibliotece Narodowej, w
zbiorach polona.pl brakuje (orientacyjnie) od kilkunastu do
kilkudziesięciu arkuszy znajdujących się w BN.
Panie Marku jestem w posiadaniu pewnej ilości staruch map i starych atlasów. Może by się do czegoś przydały. Kontakt do mnie ma Pan na moim Profilu (e-mail). Pozdrawiam.
A. Janta
Ta mapa sprawia problem po wpisaniu w wyszukiwarkę miejscowości z tego obszaru. Zentr-Polen Leslau - Krasnik (1:300 000 Ubersichtskarte von Mitteleuropa+rozsz erzenie - WW2
Arkusz mógł nie powstać do 39r. (np. Wiedeń i Przemyśl kończono w 39 r. w pośpiechu z 1 mln.). Niemiecke skorowidze z 1940 i 41 r. również na to wskazują.
Dzień dobry, skorowidz '25' austriackiej (west Russland)- błędy: XXVII-9 brak G,H [podstawione z ark.XXIII:Lechów, Łagów]; w ark.XXVIII nieobecny G - Lechów, można go tu przenieść. Dobry zbiór, szkoda, że z "dzurami". Pozdrawiam.
Poniższy link do planu Pruszkowa z 1967 działa, ale plik wygląda jakby nie został w całości przesłany. Czy można go ponownie uploadować? Z góry dzięki. http://maps.mapywi g.org/m/City_plans /Central_Europe/PL AN_MIASTA_PRUSZKOW A_1967.jpg
