Zapraszamy jutro, tj. 12 marca, o godz. 11.30, na seminarium prowadzone przez płk dypl. dr Eugeniusza Sobczyńskiego (emerytowanego Szefa Geografii Wojskowej), pt: „Wojna a mapa. Kartografia wojskowa podczas I wojny światowej”. Wstęp bezpłatny.
Miejsce: gmach Wydziału Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego, sala 20b przy ul. Krakowskie Przedmieście 30 w Warszawie, godz 11:30.

p.s. do skorowidza w Mapsterze podpięliśmy wszystkie dostępne (szt 16) skany niemieckich map w skali 1:25 000 z czasów I wojny światowej z terenu obecnej Polski i Kresów. Jeszcze tysiąc, góra dwa tysiące arkuszy, i będziemy mieli komplet.

Dodaliśmy 6 arkusze mapy WIG w skali 1:25 000:
P37-S41-H MOGILICA
P44-S43-H JARYNÓWKA (TAJNE)
P34-S25-G WITKOWO-GRUNAU (GRONOWO)
P39-S33-I DOBRE pod MINSKIEM MAZ.
P38-S31-I CIEKSYN
P38-S32-G POPOWO BOROWE

Jeden arkusz mapy WIG w skali 1:500 000 (Kopenhaga)

Uaktualnione też zostały mapy rosyjskie i radzieckie: ok. 70 nowych arkuszy w skali 1:50 tys. z południowo-wschodniej Polski i Czechosłowacji, datowane na 1944 i 1945 rok, ok 30 map w skali 1:100 tys., zarówno z 1940 roku, jak i z 1944 roku, kilkanaście poczwórnych arkuszy w skali 1:200 tys. (1944 i 1945 rok), kilkanaście ciekawych map w skali 1:25 tys. (Kresy płn-wchodnie, oraz okolice Jasła), oraz po kilka map w skalach rosyjskich: jeden, niekompletny arkusz wiorstówki, tj. mapy w skali 1:42 000 (Łuniniec), dwa arkusze dwuwiorstówki, w skali 1:84 tys. (Berdyczów) i Skwira (Ukraina), 10 arkuszy w skali 1:126 tys. (trzywiorstówki), z tego osiem z terenów Polski środkowo-wschodniej, i dwie znad Morza Czarnego (okolice Odessy).
W ciągu najbliższych kilku tygodni powinno się też pojawić kilkunaście arkuszy rosyjskiej dziesięciowiorstówki (1:420 000), oraz kilku do kilkunastu schematów rosyjskich gubernii.

Do zbiorów dodaliśmy 18 arkuszy map WIG w skali 1:100 tys., zarówno starsze wydania, z lat 20. XX wieku, z Kresów, jak i nowsze, z lat 30. Wszystkie skany w rozdzielczości 300 dpi i 600 dpi.
Do zbioru niemieckich fotomap w skali 1:25 000 dodaliśmy ok. 30 skanów w rozdzielczości 600 dpi, również ze zbiorów archiwum Wydziału Geologii i Geografii UAM w Poznaniu. Większość tych fotomap udostępniliśmy już wcześniej, jako pliki 400 dpi. Docelowo spodziewamy się ok. 170 — 180 arkuszy z tego samego źródła, jednak przeskanowanie ich wszystkich może zająć jeszcze kilka miesięcy.
Dzięki uprzejmości biblioteki Uniwersytetu w Chicago, możemy pokazać w Mapsterze 230 skanów map Sztabu Generalnego Armii Czerwonej w skali 1:25 000. Obejmują one teren polskiego Wołynia (tzn. w granicach II RP), wydrukowano je w 1939 roku, prawdopodobnie w związku z planowanym „wyzwalaniem” polskich ziem wschodnich. Mapy te są nieznacznym przeskalowaniem carskich zdjęć topograficznych, tzw. „półwiorstówek” (skala 1:21 000), bez widocznych aktualizacji, a zatem aktualność wyznaczają daty zdjęć topograficznych umieszczone w lewym górnym rogu każdego arkusza, tj. ok. 1885 — 1905. Mapy te są cenne, ponieważ w wielu wypadkach ukazują ze szczegółami tereny na Kresach, które nie doczekały się nigdy szczegółowych map polskich w dwudziestoleciu międzywojennym.
Nie jest nam znana łączna liczba wydanych arkuszy, można przypuszczać, że było ich ok. 600. Być może kolejne 100, lub więcej skanów tego typu map uda się pozyskać w przeciągu kolejnych 2 miesięcy.

Dzięki temu, że Polacy lubią zostawiać wszystko na ostatnią chwilę (albo i później), do 5 lutego br. przedłużono okres konsultacji dot. proponowanej ustawy o dostępie / otwarciu zasobów publicznej, czyli zasobów przechowywanych — i niechętnie udostępnianych — przez różne instytucje w Polsce (muzea, archiwa, biblioteki, itd.).
Udział w konsultacjach wymaga poświęcenia nieco czasu, to nie kliknięcie „lubię to”. Po pierwsze, należy zarejestrować się na stronie "Mam Zdanie":
https://mamzdanie.org.pl/web/guest
Ze strony można pobrać i przeczytać projekt ustawy w pdf, tu bezpośrednia linka:
http://tinyurl.com/a8jkvah
a tu można wypowiedzieć się na ten temat:
https://mamzdanie.org.pl/web/guest/konsultacje/-/message_boards/message/25786
(Opinie już nadesłane znajdują się na dole strony).

Pytania są następujące:
1. Jakie przepisy i pozaprawne bariery utrudniają dziś — w Państwa opinii - proces otwierania zasobów? Jak oceniają Państwo przyjęte zasady otwierania zasobów w nauce, edukacji i kulturze?
2. Czy sposób wskazania podmiotów, które obejmie ustawa o otwartych zasobach, jest właściwy? Jak oceniają Państwo zaproponowany sposób oceny stopnia otwartości zasobów?
3. Czy zasada embarga spełni pokładane w niej nadzieje?
4. Czy są jakieś istotne kwestie, które Państwa zdaniem, powinny być poruszone, by umożliwić szersze otwieranie zasobów?
5. Sama ustawa zasobów nie otworzy — jednak stworzy lepsze warunki dla ich otwierania. Dlatego pytamy też: na czym powinien się skupić wysiłek państwa w pierwszym okresie otwierania zasobów? Na jakich zasobach Państwu szczególnie zależy.

Jeśli komuś szkoda poświęcić tej sprawie trochę czasu, aby wypowiedzieć swoje zdanie — nie ma takiego obowiązku. Pewne jest jednak, że ludzie z zaproszonych do konsultacji instytucji, czas znajdą — bo wykonają to w godzinach pracy (i za nasze pieniądze).

Marek Zielinski

p.s. na forum zamieściłem kilka uwag, które przyszły mi do głowy wczoraj, po przeczytaniu projektu i już zamieszczonych opinii.

Chcielibyśmy życzyć wszystkim naszym użytkownikom spokojnych i, jeśli to możliwe, rodzinnych Świąt Bożego Narodzenia.
Jak zwykle, trafiło do nas kilka prezentów, a zatem:
Kilka specjalnych map WIG:
1. Poligon Rembertów, 1:25,000 z 1929 roku
2. Trzy arkusze mapy WIG w skali 1:25 tys. z Kresów:
- P34 S38 G Kopciówka (okolice Grodna)
- P47 S41 B Smordwa i
- P47 S41 E Pełcza
3. MAPA SCHEMATYCZNA POLSKI Z GRANICAMI D.O.K. (wersja z 1935 roku), skala 1:1 mln
- Wersja pełna, z ręcznymi adnotacjami dot. ośrodków przemysłu strategicznego w II RP, ok 50 Mb
- Wersja druga (urwana, jednak z innymi adnotacjami dot. przemysłu)

Oraz dwa plany miast
- Plan Poznania z 1946 roku, wraz z rewersem (spis ulic i reklamy), dzięki uprzejmości jednego z naszych
- plan, a w zasadzie "Mapa Radomia i okolic" z 1944 roku, w skali 1:10 tys (ok 24 Mb)

Poza tym”
- Fotomapy niemieckie w skali 1:25 000 (w przyszłym roku będzie więcej!) — szczegóły na podstronie z mapami niemieckimi.
- Obiecane mapy rasowieckie w skali 1:50 000 (uwaga, skorowidz ładuje się BARDZO długo!, „lżejsza” lista map tutaj), głównie z Kresów, z kolekcji Uniwersytetu w Greisfwald (w Gryfii, Gryfii! ;). W styczniu dodamy kilkadziesiąt arkuszy tej mapy z południa Polski).
- Jedna, bardzo rzadka, ale mniej szczegółowa mapka niemiecka Sandomierza i okolic z 1944 roku (w skali 1:50 tys.)
- Jedna (ale bardzo ładna!) "Mapa Kościelna Galicji Wschodniej" (skala 1:600 000)
- I jedna, chyba dość rzadka mapka, czy też szkic niemiecki z I wojny światowej, z Kresów, w skali 1:10 tys., Stara Dubrowa i Majdan. Dla dociekliwych, zagadka - gdzie znajduje się to miejsce?

Być może uda się jeszcze jedno, drobne uaktualnienie, przed końcem tego roku.

Do zbiorów w Mapsterze dodaliśmy 83 mapy niemieckie w skali 1:100 000 (Karte des westlichen Russlands) i 84 mapy austro-węgierskie w skali 1:75 000 (Spezialkarte). Wszystkie pliki dostępne są w rozdzielczości 400 dpi i 600 dpi.

• Aktualna lista arkuszy niemieckiej w Mapsterze

• Aktualna lista arkuszy austro-węgierskich w Mapsterze

Część map to inne wydania arkuszy już dostępnych, jednak sporo skanów wypełniło „białe plamy” na skorowidzach.
Prawie wszystkie mapy niemieckie i mniej więcej połowa map austriackich pochodzi ze zbiorów Biblioteki Kongresu, a uzyskaliśmy je dzięki pomocy projektu Topographic Maps of Eastern Europe. Pozostałe mapy pochodzą ze zbiorów prywatnych — są wśród nich cztery interesujące arkusze KdwR  z dodrukiem fortyfikacji rosyjskich (J30 Rożan, H31 Pułtussk, K29 Łomsha i H30 Maków).

Chcielibyśmy serdecznie podziękować Uniwersytetowi w Greifswaldzie za zgodę na udostępnienie w Mapsterze skanów map ze zbiorów uniwersyteckich. Na początek:
358 skanów map radzieckich w skali 1:100 tys., z lat 30.,
oraz
25 arkuszy map w skali 1: 1 mln w układzie międzynarodowym,
Wszystkie mapy w rozdzielczości 300dpi. 
Uwaga: skorowidz „setek” obejmuje dość duży obszar Europy, dlatego ładuje się długo!
Do końca tego roku postaramy się uzupełnić powyższe zbiory o kolejne kilkadziesiąt „setek”  i kilka „milionówek” Armii Czerwonej, tym razem ze zbiorów prywatnych.  W przyszłym roku planujemy dodanie, ze zbiorów w Greifswaldzie, ok. 900 arkuszy map radzieckich w skali 1:50 tys., plus  kilkadziesiąt kolejnych arkuszy w tej samej skali ze zbiorów prywatnych - a następnie inne mapy.

Dodaliśmy 166 arkuszy map WIG 1:100 tys., wszystkie w rozdzielczości 300 dpi i 600dpi (skorowidz Mapstera). Są to starsze wydania  z lat 1920 — 1925 pochodzące ze zbiorów prywatnych. Uwaga! - arkusze na Kresach, mniej więcej na wchód od Pasa 42, odpowiadające formatowi rosyjskiej „dwuwiorstówki”, czyli mapy 1:84 000 — nie pokrywają się z późniejszymi wydaniami map WIG z tych terenów. Pewną pomocą może być ten skorowidz WIG z 1924 roku (ok 8 Mb). Ponieważ nastąpiło „rozdwojenie” listy map WIG na wydania wczesne i pozostałe, lista starszych wydań, na której zaznaczono najnowsze skany, dostępna jest na Mapsterze.
Ponieważ mapy te bazują na materiale zaborczym, tj. mapach austriackich, niemieckich i rosyjskich, na pierwszy rzut oka wyglądają dość prymitywne. Najczęstsza zmiana to wprowadzenie polskiego nazewnictwa miejscowości na oryginalnej mapie zaborczej, zdarzają się jednak bardzo ładne, kilkukolorowe przeróbki, jak np. arkusz Mir-Stołpce. Te wczesne wydania są jednak bardzo cenne, ponieważ pokazują sytuację w terenie zaraz po „wielkiej wojnie”, jak nazywano wtedy I wojnę światową, a na arkuszach sięgających daleko na wschód, poza granice II RP, zaznaczono również zaścianki. Warto też zwrócić uwagę na egzotycznie brzmiące nazwy, np. Dzirkal, Smacz, Czeremoszniki Podzisienne, Ażubel, Kwacze, Nunniki, Chrapunia, Ergał, Azopniki, Zaścianek Usoch (Zahibel), Uroczysko Baby-Woda, Uroczysko pod Winpiszczem, Folwark Stary Zamek-Birża, Dwór Smolgów czy Błoto Lodowe Jezioro. Za każdą z tych nazw kryje się jakaś historia”
Dodaliśmy również dwa arkusze mapy WIG w skali 1:500 tys., Przemyśl i Wiedeń, wydania tymczasowe datowane na lato 1939 roku.
Inne, drobne uaktualnienie to 10 arkuszy rosyjskiej dwuwiorstówki (1:84 tys.), głównie z terytorium Łotwy, oraz jeden z Ukrainy (Żytomierz). Większej ilości arkuszy w tej skali można spodziewać się w przyszłym roku.

Dzięki pomocy Archiwum Kartograficznego Wydziału Nauk Geograficznych i Geologicznych uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, udostępniamy ok. 320 arkuszy Messtischblattów (Topographische Karte) w wersji: geologicznej, geognostyczno-agronomicznej i agronomicznej. Dodatkowo, przeskanowano ok 20 arkuszy tych typów, które pochodzą z daru pani prof. dr hab. Górskiej-Zabielskiej z UAM w Poznaniu i pana prof. dr K-D. Meyer z NLfB w Hanowerze.
Uwaga: mimo naniesienia treści specjalistycznej, cennej dla dość wąskiej grupy odbiorców, mapy te są o tyle ważne i ciekawe, że podkład topograficzny pochodzi z końca XIX wieku i jest zazwyczaj bardzo czytelny.

Z pewnym opóźnieniem przekazujemy informację o nowych mapach Karte des westlichen Russlands, dodanych na początku września: pojawiło się ok. 50 arkuszy ze zbiorów Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Są to przede wszystkim inne wydania arkuszy już dostępnych, jest wśród nich jednak kilka uzupełniających „białe plamy” na skorowidzu. Prawdopodobnie w listopadzie dodamy co najmniej kilkanaście podobnych uzupełnień z innego źródła.